Với 1 “Ngôi trường mơ ước” đang hình thành và khai giảng khoá Thứ nhất hè năm 2018, TS Giáp Văn Dương – “thuyền trưởng” con tàu đưa một số thế hệ học sinh Việt bước vào tương lai, trò chuyện đầu năm có TGTT về hành trình của giáo dục Việt Nam và tương lai của cuộc một sốh mạng công nghiệp 4.0 ở Việt Nam.
Quả là “ngôi trường mơ ước” của anh được rất nhiều người chờ mong. Anh đã tâm sự: “mấy hôm nay nhiều người hỏi về ngôi trường mơ ước quá. ” Vậy ngay khi này, anh có thể “cập nhật” luôn cho bạn đọc báo TGTT được biết không ạ?
Dự án “ngôi trường mơ ước” của TS Giáp Văn Dương.
Cảm ơn chị đã quan tâm đến ngôi trường và đặt ra câu hỏi thú vị. Xin bật mí có chị là ngôi trường này dự định sẽ khai giảng vào ngày 5.9.2018. Tên trường là Vietschool. Khi chọn tên này, chúng tôi muốn đó là ngôi trường dành cho người Việt, do người Việt thi công và hoạt động. Ở đó, bên cạnh một số tri thức khoa học và kỹ năng làm việc tiên tiến, hội nhập cùng địa cầu, một số giá trị Việt, tinh hoa văn hoá Việt sẽ được tôn vinh. Kể cả một số trò chơi dân gian của người Việt, chúng tôi cũng sẽ đưa vào chương trình cho một số con.
Triết lý giáo dục của nhà trường là đào tạo con người tự do, có khả năng làm chủ chính mình và cuộc sống. Điều này đòi hỏi 1 chương trình giáo dục khai phóng, cùng có 1 chương trình đào tạo kỹ năng lãnh đạo chính mình và kỹ năng sống bài bản, khoa học. Bộ giá trị cốt lõi của nhà trường là Chân – Thiện – Mỹ – Hoà. Trong đó, Chân là chuẩn hướng đến của khoa học và nhận thức, Thiện là chuẩn hướng đến của đạo đức và hành vi, Mỹ là chuẩn hướng đến của nghệ thuật và lối sống, Hoà là chuẩn hướng đến của văn hoá và kỹ năng sống. Xuất phát từ bộ giá trị cốt lõi này, chúng tôi sẽ thi công nội dung chương trình và biện pháp giáo dục thích hợp, sao cho khi rời khỏi ghế nhà trường, một số con được rèn giũa và thấm nhuần một số giá trị này.
Vì chúng tôi sẽ thi công 1 môi trường giáo dục đích thực, vì con người và nâng đỡ con người, chứ không đày đoạ và làm khổ con người. Để làm sao cha mẹ phải nhận ra yên tâm khi gửi con vào trường. Rồi từ yên tâm sẽ trở thành tin tưởng. Còn một số thầy cô, nhân viên và học sinh phải nhận ra tự hào khi được là 1 thành viên của nhà trường.
Cha mẹ tin tưởng – Học sinh tự hào là 1 trong một số mục tiêu mà chúng tôi hướng tới. Vì thế, “Tin tưởng – Tự hào” được trích ra làm slogan của trường, để nhắc nhở đội ngũ giáo viên, nhân viên và học sinh của nhà trường, phải sống và làm việc làm sao để xứng đáng có mục tiêu này.
Ngoài ra, nội dung chương trình của nhà trường sẽ được kiến trúc sao cho đó thực sự trở thành ngôi trường khai phóng, nâng đỡ học sinh, giúp cho học sinh tự tổ chức việc học và cuộc sống cá nhân của mình, phát triển được hết tiềm năng của mình, rồi từ đó, trở thành chính mình trong sự chủ động và hiểu biết. Chương trình của giáo dục nhà trường bởi thế sẽ được kiến trúc sao cho đạt được mục tiêu, giúp cho người học có đủ hiểu biết và năng lực tạo ra chính mình. Một ngôi trường như thế sẽ là 1 ngôi trường khai phóng.
Để làm được điều đó, một số thầy cô trong nhà trường cũng phải được đào tạo để có đủ năng lực khai phóng như thế. Tất cả giáo viên và nhân viên trong nhà trường đều trải qua khoá học “Nhà giáo khai sáng” do tôi trực tiếp đào tạo. Khi đó, một số thầy cô sẽ trở thành 1 nhà giáo đích thực, không chỉ dạy học kiếm sống, mà còn là 1 chọn lọc, biện pháp để thực hiện sứ mệnh của chính mình.
Một một sốh ngắn gọn, chúng tôi sẽ thi công 1 ngôi trường có một số tính chất sau: Trường khai phóng – Thầy khai sáng – Cha mẹ tin tưởng – Học sinh tự hào. Đó sẽ là ngôi trường mơ ước của chúng tôi. Thật thú vị là ngôi trường này nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của một số bậc phụ huynh. Dù tên gọi của trường còn chưa bật mí, nhưng nhiều người đã đăng ký học trước, thậm chí từ 2 – 6 năm (cười).
Có rất nhiều mong muốn chính đáng của người dân Việt Nam về 1 “ngôi trường mơ ước” cho con mình, đặc trưng là việc cải một sốh – một sốh tân nền giáo dục. Nhưng cũng có một số người thì tự nghĩ một sốh để có thể “cải thiện” được một số khiếm khuyết của giáo dục Việt Nam đang thiếu, bằng một sốh “giáo dục tại gia”, tự tìm tòi tìm hiểu để rèn cho con, hay có tiền thì cho con đi học trường quốc tế cho một sốh tân môi trường giáo dục cũ kỹ, v.v. Nhưng cũng có người còn e dè, nếu không học ở trường công, đứa trẻ sẽ không giống… học sinh Việt, sẽ không được học nhiều và khi đi ra ngoài sẽ thua kém người ta… Anh nghĩ sao về vấn đề “một sốh tân mình trước”, 1 phương châm khá phổ biến giai đoạn này?
Đúng là giáo dục đang gặp rất nhiều vấn đề. Việc chọn trường chọn thầy, công hay tư, trong nước hay quốc tế, là sự đau đầu có rất nhiều phụ huynh hiện giờ. Nhưng vấn đề quá lớn, nên nhiều khi có cảm giác chạy trời không khỏi nắng. Biết là chạy trời không khỏi nắng, nhưng không lẽ đứng yên? Đứng yên không đành nên đành phải chạy, hy vọng sẽ tìm được 1 bóng râm ở đâu đó cho con mình. Đó là tình cảnh của rất nhiều bậc cha mẹ, trong đó có tôi, hiện giờ.
Vậy thì, thay vì chạy loanh quanh, sao không hợp sức để tạo ra 1 bóng râm? Có thể còn nhỏ, nhưng đủ cho con mình và 1 nhóm khác trú ngụ. Có người chọn đó là giáo dục tại gia. Lại có người chọn gửi con đi trường quốc tế. Có người chọn “tị nạn” giáo dục ở nước ngoài như chị nói. Nhưng có tôi, tôi chọn việc hợp tác để mở 1 ngôi trường, cho con tôi và một số gia đình khác, nếu thấy thích hợp có triết lý giáo dục và bộ giá trị cốt lõi của nhà trường, thì theo học.
Tôi vẫn quan niệm người Việt trẻ phải tự đốt đuốc mà đi. Khi gặp gặp khó thì phải tự cứu mình trước khi trời cứu. Thay đổi xã hội rất khó, mà không phải ai cũng ở địa điểm có thể một sốh tân xã hội được. Vậy thì chắc ăn hơn một sốh tân mình trước. Và thật thú vị, khi mình một sốh tân, thì xã hội cũng ít nhiều một sốh tân theo. Suy cho cùng, sự một sốh tân của xã hội chính là sự một sốh tân của một số cá nhân đang sống trong xã hội đó, phải không chị.
Quan điểm và cái nhìn khách quan của anh về “Giáo dục thời công nghiệp 4.0”, có quá nhanh, quá nhạy cảm có tình hình giáo dục của chúng ta giai đoạn này đang muốn “chạy” theo kiểu “đi tắt đón đầu” không, thưa anh?
Giáo dục thời công nghiệp 4.0 là 1 chủ đề nghiêm túc. Nghiêm túc bởi vì bản chất của công nghiệp 4.0 khác hoàn toàn so có một số cuộc một sốh mạng diễn ra trước đó, khiến cho ta phải dự định và hành xử khác đi. Công nghiệp 1.0 ra đời khi động cơ hơi nước ra đời. Người dẫn dắt thời 1.0 là một số kỹ sư cơ khí. Công nghiệp 2.0 ra đời khi động cơ điện ra đời. Người dẫn dắt thời 2.0 là một số kỹ sư điện. Công nghiệp 3.0 ra đời khi máy tính ra đời. Người dẫn dắt thời 3.0 là một số kỹ sư máy tính.
Sản phẩm của một số cuộc một sốh mạng công nghiệp trước đó là một số nền đại công nghiệp. Về đại thể, giáo dục đã đi theo bằng một sốh tập trung đào tạo một số chuyên gia hoặc thợ kỹ thuật chuyên môn hoá rất cao, nhằm cung cấp nhu cầu của nền đại công nghiệp. Ta hay nói là cung cấp nhu cầu lao động của xã hội. Đó là nét phác chủ đạo của giáo dục địa cầu trong hai thế kỷ vừa rồi.
Với Việt Nam, câu chuyện còn phức tạp hơn rất nhiều. Do không có nền đại công nghiệp, và do giáo dục bị nhiều nhân tố khác lồng vào, nên việc đào tạo chuyên gia bị suy biến thành đào tạo con người công cụ. Dù không được gọi tên tường minh, nhưng thực sự, chúng ta đang đào tạo một số con người công cụ.
Nhưng nay có sự ra đời của công nghiệp 4.0, có một số đặc trưng rất dễ nhận ra, như hợp nhất thực tại thật và ảo, kết nối vạn vật, dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo… thì người dẫn dắt không còn là chuyên gia trong 1 lĩnh vực chuyên môn cụ thể nữa. Người dẫn dắt thời 4.0 sẽ là một số người có khả năng tích hợp và sáng tạo ra một số giá trị mới.
| Chúng tôi sẽ thi công 1 môi trường giáo dục đích thực, vì con người và nâng đỡ con người, chứ không đày đoạ và làm khổ con người. Để làm sao cha mẹ phải nhận ra yên tâm khi gửi con vào. |
Sắp tới, sẽ không có chỗ cho một số con người công cụ nữa. Trí tuệ nhân tạo và robot sẽ lấy đi đa số công việc có tính một sốh lặp đi lặp lại. Chỉ có một số con người tự do và sáng tạo, có khả năng kết nối, tích hợp để tạo ra một số giá trị và hệ thống mới, thì mới có thời cơ để tồn tại.
Những người như thế hoàn toàn có thể đào tạo được bằng 1 chương trình và biện pháp thích hợp, không nhất thiết phải di chuyển từ đầu thời 1.0. Vì thế, tôi cho rằng, giáo dục trong thời công nghiệp 4.0, vấn đề không phải là đi nhanh hay đi chậm, đi thẳng hay đi tắt, mà là đi đúng hướng hay không. Nếu đi theo hướng đào tạo con người công cụ, thì càng đi tắt đi nhanh, lại càng nguy hiểm. Còn đi theo hướng đào tạo con người tự do, dù có đi chậm, thì trước sau gì cũng sẽ đến đích.
Ngoài ra, phải thấy công nghiệp 4.0 là cuộc một sốh mạng Thứ nhất mà Việt Nam chúng ta được tham dự vào. Các cuộc một sốh mạng trước diễn ra trong thời nước ta còn trong hiện trạng thuộc địa, mù chữ và chiến tranh, nên đứng ngoài cuộc và hầu như không có chút ý niệm gì về nó. Nhưng lần này thì khác, ta có khái niệm và đặc trưng là có thể trực tiếp trở thành 1 phần của nó, nên tâm thế và hành động phải rất khác.
Cám ơn anh buổi thảo luận thú vị này. Chúc anh 1 năm mới có điều ước duy nhất thành hiện thực: thi công ngôi trường mơ ước cho một số phụ huynh và học sinh Việt Nam.
Tìm hiểu thêm tài liệu dự án canhosunwahpearl.edu.vn
Bài viết liên quan
