(Canhosunwahpearl.edu.vn) Theo Báo cáo tài chính 3 quý trong năm 2017 của Vietjet Air, nếu phải bóc trọn vẹn khoản doanh thu phân phối tái thuê máy bay trên báo cáo tài chính (BCTC), sức ép trả nợ ngắn hạn và các kinh phí giá vốn khác là quá lớn so có doanh thu có được.
Theo BCTC quý III.2017 của CTCP Hàng không Vietjet (HOSE: VJC) đã ra mắt lợi nhuận sau thuế đạt 966 tỷ đồng, tăng 32% so có cộng kỳ năm 2016. Tuy nhiên, “Doanh thu phân phối hàng và cung cấp dịch vụ” trong quý đạt 6.186 tỷ đồng lại giảm 10% so có cộng kỳ năm trước.
Như vậy trong cả 3 quý chỉ có quý II.2017 báo doanh thu tăng vọt hơn 20% so có cộng kỳ của năm 2016 do có hạch toán doanh thu từ chuyển giao có và thuê tàu bay (hay doanh thu phân phối máy bay), còn quý I và quý III không có.
Tính luỹ kế 9 tháng đầu năm 2017, tổng doanh thu phân phối hàng và cung cấp dịch vụ của Vietjet Air đạt 27,717 tỷ đồng. Trong đó, doanh thu từ làm việc phân phối tái thuê máy bay đạt tỷ trọng 20,2%, chỉ xếp sau doanh thu từ vận chuyển hành khách (61,03%), cho thấy đó vẫn là 1 trong các yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp có thể lấp đầy các khoản kinh phí.
Doanh thu tự lực của Vietjet Air chiếm dao động 61,03%
Nếu không tính doanh thu phân phối tái thuê máy bay thì “Doanh thu phân phối hàng và cung cấp dịch vụ” 9 tháng đầu năm của Vietjet Air chỉ còn 22.096 tỷ đồng. Trong khi đó giá vốn trong năm 2017 lại tăng vọt, bình quân chiếm mật độ 80% doanh thu.
Tính đến cuối quý III.2017, các khoản nợ phải trả của Vietjet Air là 17.920 tỷ đồng, tăng so có đầu năm hơn 2.000 tỷ đồng. Công ty đang duy trì hệ số nợ ngắn hạn khá cao lên tới 48% (nếu tính cả nợ dài hạn thì hệ số nợ là 68%).
Trong đó, vay ngân hàng lên tới 7.457 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 42% nợ phải trả và 1 số Hợp đồng tín dụng đến hạn trong quý IV.2017 khả năng lên đến 1.500 tỷ đồng. Nếu không sử dụng mô hình “phân phối và thuê lại”, rõ ràng sức ép trả nợ và các kinh phí giá vốn khác là quá lớn so có doanh thu mà Vietjet Air có được.
Mặc dù xét về thị phần Vietjet Air đang là số 1 trên phân khúc Việt Nam giai đoạn này tuy nhiên doanh thu quý III.2017 là 6.186 tỷ đồng lại kém xa con số 27.716 tỷ đồng của đối thủ cộng ngành là Vietnam Airlines.
Doanh thu luỹ kế 9 tháng đầu năm 2017 của Vietnam Airlines cũng đã đạt 62.125 tỷ đồng, trong khi đó chỉ tiêu này của Vietjet chỉ là 27.717 tỷ đồng. Bên cạnh đó, trong cơ cấu doanh thu của Vietnam Airlines lại không bao gồm doanh thu của nghiệp vụ phân phối và thuê máy bay.
Mặc dù là giải pháp “lý tưởng” để vừa mở rộng diện tích làm việc vừa hạn chế nợ vay và giúp cho doanh nghiệp có được con số lợi nhuận đẹp trước mắt, nhưng không phải hãng hàng không giá rẻ nào trên địa cầu cũng triệt để tiến hành nghiệp vụ phân phối tái thuê máy bay. Southwest Airlines – hãng hàng không giá rẻ của Mỹ là 1 ví dụ khi mà họ có thể tiếp cận được các nguồn vốn ưu đãi hơn. Hay như Ryanair (Ireland) thì tự mua máy bay và tìm cách phân phối lại trước khi giá phân khúc giảm xuống mức thấp… Vì vậy, đó có lẽ là các hình mẫu trong tương lai mà các hãng hàng không sẽ làm theo khi IFRS 16 được thực hiện. |
Tuy nhiên, việc ghi nhận doanh thu từ chuyển nhượng phân phối tái thuê của Vietjet Air là 1 hành động được gọi tên là “ghi nhận trước lợi nhuận tương lai”, có nghĩa là lấy lợi nhuận có thể đạt được trong tương lai để ghi vào báo cáo tài chính giai đoạn này.
Nghiệp vụ phân phối tái thuê máy bay thực chất là 1 khoản nợ vay
Theo quy định của Thông tư 200 về Hướng dẫn chế độ kế toán doanh nghiệp Việt Nam, bên đi thuê (bên phân phối) trong chuyển nhượng phân phối tái thuê sẽ phải ghi nhận khoản tiền nhận được từ chuyển nhượng phân phối tài sản như là 1 khoản nợ phải trả, cụ thể là vào khoản mục doanh thu chưa thực hiện trên bảng cân đối kế toán nếu bản chất của chuyển nhượng tái thuê là thuê tài chính. Bên đi thuê (bên phân phối) chỉ được ghi nhận khoản tiền nhận được từ chuyển nhượng phân phối vào lương khác trên báo cáo kết quả kinh doanh khi bản chất của chuyển nhượng tái thuê là thuê làm việc.
Như vậy, theo chế độ kế toán Việt Nam, nếu không đủ điều kiện ghi nhận vào doanh thu thì khoản tiền nhận được từ chuyển nhượng phân phối tái thuê phải được ghi nhận như 1 khoản nợ vay.
Còn theo Chuẩn mực Báo cáo tài chính quốc tế IFRS 16 – “Thuê tài sản” được ban hành từ tháng 1.2016 và có hiệu lực từ 01.01.2019 đã có sự cách tân lớn. IFRS16 quy định bên đi thuê phải ghi nhận 1 khoản nợ phải trả trong 1 chuyển nhượng đi thuê, cho dù đó là thuê tài chính hay thuê làm việc, ngoại trừ trường hợp giá trị tài sản thuê là thấp không đáng kể hoặc thời hạn thuê nhỏ hơn 12 tháng.
Quy định này của IFRS 16 căn cứ trên bản chất của chuyển nhượng thuê là bên đi thuê sẽ phải trả định kỳ trong tương lai dài hạn 1 khoản tiền nhất định. Theo đó, chuyển nhượng đi thuê có đặc điểm của 1 khoản nợ vay. Như vậy, nếu theo chuẩn mực quốc tế thì bên đi thuê sẽ phải ghi nhận 1 khoản nợ vay đối có khoản tiền nhận được từ chuyển nhượng phân phối tái thuê cho dù là thuê tài chính hay thuê làm việc.
Doanh thu tự lực của Vietjet Air chỉ chiếm dao động 61,03% (Ảnh: IT)
Trong bài viết Những cách tân của Chuẩn mực Báo cáo tài chính quốc tế IFRS 16 – “Thuê tài sản” của nhóm chuyên gia của Công ty Luật Clifford Chance đến từ Anh Quốc (1 trong 10 hãng luật lớn nhất địa cầu) được xuất bản vào tháng 6.2016 cũng đã nhận định IFRS 16 làm cách tân BCTC của bên đi thuê, như: “Giao dịch thuê tài sản trên Bảng cân đối kế toán theo hướng ghi nhận quyền sử dụng tài sản và 1 khoản nợ (nghĩa vụ phải trả tiền thuê trong tương lai). Do đó, làm tăng đòn bẩy tài chính tức là các đơn vị thuê làm việc sẽ có chỉ tiêu Nợ cao hơn trên Bảng cân đối kế toán.
Chi phí thuê sẽ được thay thế bởi khấu hao và kinh phí lãi vay trong báo cáo kết quả làm việc kinh doanh. Điều này có thể ảnh hưởng tới kinh phí trích trước và cách tân cấu trúc của kinh phí trong báo cáo kết quả làm việc kinh doanh có lợi nhuận trước thuế, lãi vay và khấu hao tăng.
Trên Báo cáo lưu chuyển tiền tệ, mặc dù tổng lượng tiền lưu chuyển không cách tân, nhưng Dòng tiền từ làm việc kinh doanh sẽ giảm có sự tăng thêm tương ứng của Dòng tiền từ làm việc tài chính”.
Như vậy, nếu theo IFRS 16 thì Vietjet Air sẽ phải bóc trọn vẹn khoản “Doanh thu chuyển giao có và thuê máy bay” trên BCTC và khi đó tình hình tài chính của Vietjet Air sẽ đối mặt có các vấn đề: nợ vay sẽ tăng lên cộng có tổng tài sản, dòng tiền kinh doanh sẽ giảm, phải ghi nhận các kinh phí khấu hao, kinh phí thuê và lãi vay… trong làm việc kinh doanh. Với doanh thu giảm, kinh phí tăng sẽ kéo theo lợi nhuận giảm, chưa kể sức ép đến từ các khoản nợ phải trả là quá lớn.
Nghiệp vụ phân phối tái thuê máy bay là gì? Ban đầu, các hãng hàng không sẽ ký hợp đồng mua máy bay có các nhà sản xuất (như Airbus hoặc Boeing) và trả trước 1 khoản tiền 1-5% giá trị hợp đồng. Sau đó sẽ thỏa thuận việc phân phối và thuê lại các máy bay này có các doanh nghiệp cho thuê (leasing companies). Tại thời điểm bàn giao có nhà sản xuất, hãng hàng không sẽ nhận máy bay và đơn vị cho thuê sẽ nhận pháp lý có, đồng thời sử dụng dòng tiền từ các doanh nghiệp cho thuê để chi trả có nhà sản xuất. Các hãng hàng không đạt được mức lợi nhuận cao khi thực hiện nghiệp vụ này là nhờ vào giá chiết khấu, khiến giá họ mua được từ Airbus, Boeing… thấp hơn nhiều so có chuyển nhượng tương tự giữa nhà sản xuất và bên cho thuê máy bay. Sau đó, các hãng bay có thể phân phối lại cho bên cho thuê có giá cao hơn 1 chút để được hưởng chênh lệch. Hợp đồng thuê thường kéo dài từ 6-12 năm, có phí thuê cố định hàng tháng. Sau khi hết thời hạn của hợp đồng thuê, máy bay sẽ được trả lại cho doanh nghiệp cho thuê. Trường hợp hãng hàng không kết thúc hợp đồng trước thời hạn thường sẽ phải chịu 1 khoản phạt. |
Tìm hiểu thêm tài liệu dự án canhosunwahpearl.edu.vn
Bài viết liên quan
