(Canhosunwahpearl.edu.vn) Tăng thu nhập, tăng tiền đóng BHXH trong khi năng suất lao động (NSLĐ) tăng chậm khiến không ít công ty phải dùng “hai sổ thu nhập” để trốn đóng bảo hiểm xã hội.
Tăng thu nhập – tác động tiêu cực
Nghiên cứu của Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách bán hàng (VEPR) cho thấy, hơn 1 thập kỷ gần đó, thu nhập tối thiểu của Việt Nam đã tăng liên tục có tốc độ khá nhanh. Cụ thể, tốc độ tăng trưởng NSLĐ của Việt Nam là 4,4% và tốc độ tăng trưởng thu nhập trung bình là 5,8%. Điều này làm tăng lên lo ngại về khả năng tranh đua của công ty (DN) và của nền kinh tế Việt Nam nhìn chung.
Tốc độ tăng NSLĐ của 1 số ngành công nghiệp ở Việt Nam dao động 4,8%. Ảnh: Thuỳ Anh
Thay vì các tác dụng tích cực, nghiên cứu kỹ lại khẳng định tăng thu nhập tối thiểu tác động tiêu cực tới cả DN, người lao động và sức tranh đua của nền kinh tế. Lương tăng, việc làm sẽ giảm do DN cắt giảm và không tuyển mới lao động. Thêm vào đó, thu nhập tối thiểu tăng sẽ làm tăng khoản đồng chi trả tiền bảo hiểm xã hội (BHXH).
Trước kết quả nghiên cứu kỹ của VEPR, nhiều chuyên gia cho rằng phạm vi nghiên cứu kỹ khá hẹp, chưa có góc nhìn toàn diện đầy đủ về tác động của việc tăng thu nhập tối thiểu tới 1 số khu vực, ngành nghề kinh tế; báo cáo tiếp cận từ phía DN nhiều hơn thay vì phải nghiên cứu cuộc sống người lao động.
Ông Mai Đức Chính – Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho rằng 1 số lập luận ở nghiên cứu kỹ trên chưa thuyết phục và thiếu cơ sở. Theo ông Chính, mức tăng NSLĐ cỉa nhóm nghiên cứu kỹ đưa ra là 4,4%/năm, nhưng đó là NSLĐ chung của cả xã hội, trong khi thu nhập tối thiểu chỉ tiến hành có khu vực công nghiệp và có quan hệ lao động.
“Nếu so thu nhập tối thiểu phải so có NSLĐ khu vực công nghiệp, chẳng thể so có năng suất chung của toàn xã hội (bao gồm cả nông nghiệp, dịch vụ). Về tiêu chuẩn, tốc độ tăng thu nhập chẳng thể nhanh hơn NSLĐ” – ông Chính nói.
Có hai bảng thu nhập?
Ngoài ra, 1 vấn đề khác được ông Chính phản biện là về bảng thu nhập. Theo ông Chính, giai đoạn này nhiều DN đang duy trì hai bảng thu nhập, 1 bảng thu nhập tối thiểu để đóng BHXH, bảng thu nhập thứ hai là bảng thu nhập gồm tổng thu nhập. Vấn đề giai đoạn này là nhiều DN đang trốn đóng BHXH chính vì vậy nên họ sợ tăng thu nhập tối thiểu. Theo ông Chính, hiện thu nhập tối thiểu chưa đủ sống, nên phải tăng tới mức đủ chắc chắn mức sống tối thiểu cho người lao động. Khi thu nhập đã đủ mức sống tối thiểu, tăng thu nhập sẽ chỉ để bù trượt giá, theo mức tăng GDP, khi đó mức tăng thu nhập chỉ 3-4%/năm, thay vì mức 7-8%/năm giai đoạn này. Đại diện Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam cũng cho biết hiện chỉ có 16% người lao động thu nhập có dư, số dư không đáng kể. Số còn lại là sống gặp khó, có 20% lao động có thu nhập không đủ sống.
“Tăng thu nhập tối thiểu là công cụ để hỗ trợ người lao động, nhưng bản chất vấn đề nằm ở NSLĐ. Nếu không có sự cải thiện vững chắc của năng suất, nỗ lực tăng thu nhập tối thiểu sẽ dần thủ tiêu sức tranh đua của nền kinh tế, dẫn tới thất nghiệp nhiều hơn. Đã đến khi Chính phủ cần chọn lọc thúc đẩy NSLĐ như 1 mục tiêu quan trọng”. Ông Nguyễn Đức Thành – |
Ông Nguyễn Anh Tuấn – Viện trưởng Viện Năng suất Việt Nam cũng cho rằng nghiên cứu kỹ trên của VEPR có thể chưa phản ánh hết được hiện trạng tăng thu nhập của 1 số ngành công nghiệp. Có lẽ để để việc so sánh tốc độ tăng thu nhập tối thiểu tốt hơn thì phải so sánh có tăng năng suất lao động trong 1 số DN.
Số liệu được Viện Năng suất Việt Nam nghiên cứu kỹ ở 9 ngành công nghiệp chủ lực (Dệt may giày da, điện, hoá chất…) cho thấy tốc độ tăng NSLĐ biến đổi rất rộng. Có các nghành tốc độ tăng NSLĐ lên tới 17-19% tuy nhiên cùng dồn lại thì NSLĐ trong 1 số ngành công nghiệp cũng không cao hơn nhiều so có NSLĐ chung (dao động hơn 4,8%). Nhìn rộng ra, NSLĐ của Việt Nam thuộc hàng thấp trong khu vực. Thấp hơn Singapore, Thái Lan tới cả chục lần, thậm chí gần đó thứ hạng đã dần 1 sốh tân khi nhiều quốc gia kém phát triển hơn như Lào, Camphuchia lại đang trỗi dậy, khẳng định địa vị mới trong việc nâng cao NSLĐ.
Theo ông Tuấn, muốn NSLĐ tăng, không còn 1 sốh nào khác, 1 số DN cần tiết giảm tri phí, cải tiến sản xuất, sau đó có thể áp dụng khoa học công nghệ nâng cao chất lượng, NSLĐ.
“NSLĐ thấp không hẳn vì thu nhập thấp bởi thế, về lâu dài việc tăng thu nhập cần dựa trên mức tăng NSLĐ. Tuy nhiên, trước mắt mức thu nhập cần chắc chắn đủ mức sống cho người lao động sau đó, nên điều chỉnh lại cho hợp lý” – ông Tuấn nói.
Ông Trương Đình Tuyển – nguyên Bộ trưởng Thương mại cũng cho rằng, trên thực tại vẫn có 1 số nước không tiến hành thu nhập tối thiểu. “Vậy vì lý do gì chúng ta không tiến hành 1 cơ chế thoả thuận về tiền thu nhập thay cho thu nhập tối thiểu? Khi đó, nếu DN nhận thấy đủ khả năng tranh đua sẽ mạnh dạn tăng thu nhập. Người lao động có tay nghề tạo ra năng suất lao động cao sẽ được nhận thu nhập quyến rũ… Đồng thời, Chính phủ cần tăng quỹ bảo hiểm thất nghiệp, bảo trợ xã hội và giảm bộ máy hành chính để dồn nguồn lực hỗ trợ người lao động” – ông Tuyển nói.
Tìm hiểu thêm tài liệu dự án canhosunwahpearl.edu.vn
Bạn có thể click vào đó để so sánh toàn bộ giá của 1 số căn hộ bình thạnh
Bài viết liên quan
