Hàng Việt thương hiệu đẳng cấp được phân khúc địa cầu hưởng ứng còn ít quá. Trong số đây, Khaisilk là 1 cái tên hiếm hoi. Và nay thì… hỏng rồi.
Tháng 3 năm nay, đi họp ở DC, Hoa Kỳ, tôi tìm mua 1 món quà Việt Nam tặng đối tác Mỹ. Vào Whole Foods, thấy nhiều hàng nhãn hiệu Việt Nam, hữu cơ và thượng hạng, nhưng lại toàn sản xuất ở nước khác, có khi do người Việt (Việt kiều) sản xuất. Người giải đáp đoàn khuyên, thôi hãy mua càphê Trung Nguyên sản xuất công nghiệp, phân phối nhiều ở trung tâm thương mại, tuy không phải loại đẳng cấp nhất nhưng vẫn đang được người Mỹ mua nhiều. Lúc đây mình mua tặng khách, họ vẫn vui lắm, nhưng tôi vẫn cứ ngấm ngầm ước gì tìm mua được loại càphê hữu cơ, premium hơn, chắc phải hiếm, khó tìm hơn, giá cao hơn nhưng cần, khi khách có mục đích độc đáo và sẵn sàng trả giá cao. Nhưng hàng Việt thương hiệu đẳng cấp được phân khúc địa cầu hưởng ứng còn ít quá. Trong số đây, Khaisilk là 1 cái tên hiếm hoi. Và nay thì… hỏng rồi.
Bà Nguyễn Thị Thu Trang (trái), chủ tịch TS Group, sắp đại diện phụ nữ doanh nhân Việt đi thi Hoa hậu quý bà địa cầu. TS Group của bà Thu Trang cũng làm ăn kiểu phân phối hàng giả, hàng lậu, sau vụ Khaisilk, tai tiếng vụ kem trộn, mỹ phẩm handmade.
Hàng việt đẳng cấp khổ vì Khaisilk…
Cho nên khi Thế Giới Tiếp Thị cộng tổ chức diễn đàn “Phát triển tài nguyên bản địa” có báo điện tử TheLeader, tôi chợt nhớ lại tâm trạng hôm đi tìm càphê Việt đẳng cấp ở Washington khi nghe chị Nguyễn Thị Kim Hạnh, bà chủ của thương hiệu càphê mới Yellow Chair Specialty Coffee kể chuyện chặng đầu đi chinh phục của chị. Chị nói, địa cầu có 26 nước trồng được càphê, cung cấp cho 196 nước. Hạt càphê robusta nguyên liệu của Việt Nam trồng ở Ban Mê Thuột, Lâm Đồng cũng được chuyên gia địa cầu nhìn nhận là chất lượng hiếm có. Vậy mà cứ bị xếp hạng áp chót. Gia đình chị ba đời trồng càphê, khi quay lại đồn điền cũ, nghiên cứu, chị thấy, bây giờ, nông dân hái càphê khi chưa chín, phơi sai kỹ thuật, đến tay người phân phối thì pha chế lung tung. Người Việt mình quen uống kiểu 3Đ: đen, đắng, đậm. Nhưng càphê thật đang xếp hạng cao trên địa cầu không phải vậy: càphê chỉ đắng nhẹ mà có hậu ngọt, thơm mùi hương trái quả và màu nâu lợt. Và công ty của chị đã đi những bước rất khác để chinh phục địa cầu càphê đẳng cấp.
Chặng những con phố gian khó đây chưa biết khi nào mới thành công, thì mới đây tôi đọc thấy bài phỏng vấn chị trên 1 báo nước ngoài. Chị bày tỏ lo lắng việc phân phối hàng đẳng cấp Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực vì kiểu làm ăn gian dối của Khaisilk: “Chuyện ông Khải silk khiến chúng tôi lo thật sự. Hậu quả rất dĩ nhiên là: trước đây những người có tiền, có thể mua sản phẩm giá cao thì tin vào chất lượng tốt nên không e dè khi mua. Nhưng sau vụ Khải silk, những người đang phân phối hàng chất lượng cao, giá cao đều bị ảnh hưởng ghê gớm. Họ sợ bị lừa mua phải hàng ‘made in China’ ”.
Nhưng không chỉ có thế. Cần quay lại căn gốc vấn đề…
Sự nghi ngờ chất lượng hàng Việt lâu nay đã có sẵn trong đầu người tiêu dùng Việt. Họ thường bị lừa hay ít nhất là gặp hàng chất lượng không ổn định, chất lượng thấp hơn lòng tin của họ. Bàng bạc khắp nơi nạn len lách, thích nghi, chạy, lo, biết điều từ nhỏ tới lớn, từ cấp xã, phường đã có hệ thống “luật” rồi. Kinh doanh ở Việt Nam, mọi người mặc nhiên hưởng ứng là phải ít nhiều “gian lận bởi môi trường”. Hôm đây tôi nhớ chị Kim Hạnh có kể: vận chuyển hàng dọc những con phố, cứ kinh phí là 2 triệu thì tiền “biết điều” cũng chừng ấy, tức đã đội lên gấp đôi. Quá nhiều kinh phí dưới bàn và phân phối chính thức, đẩy kinh phí hàng hoá lên cao, kéo lợi nhuận xuống thấp, thấp dần cho đến… phải giảm chất lượng (là thứ mà người tiêu dùng không dễ cảm thấy lập tức) để tranh giành, và đi đến hệ quả là mất dần niềm tin của người tiêu dùng. Nhìn chung, do môi trường kinh doanh ở Việt Nam chưa minh bạch, chưa tạo thuận lợi để những công ty có thể tranh giành 1 nhữngh công bằng, nên lại càng khó có công ty kinh doanh mặt hàng chất lượng cao, có thương hiệu mạnh, vì họ cần lòng tin mạnh mẽ của người tiêu dùng, do sản phẩm có kinh phí sản xuất cao, chí phí duy trì thương hiệu cao nên buộc phải phân phối giá cao, thử thách quyết liệt lòng tin của người mua. Chính sách ảnh hưởng sự phát triển của toàn bộ công ty và đông đảo nhất là hơn 90% tổng số công ty là ở diện tích vừa và nhỏ chịu ảnh hưởng bởi môi trường kinh doanh giai đoạn này.
Chúng ta biết là có mười chỉ số chính cấu thành hệ thống chỉ số của môi trường kinh doanh gồm: (1) thủ tục về khởi sự kinh doanh; (2) thủ tục về cấp phép thi công; (3)tiếp cận điện năng; (4) thủ tục đăng ký quyền có, sử dụng tài sản; (5) thủ tục và khả năng tiếp cận tín dụng; (6) chắc chắn thực thi những quy định bảo vệ nhà đầu tư; (7) về nộp thuế và bảo hiểm xã hội; (8) chuyển nhượng thương mại qua biên giới; (9) giải quyết tranh chấp hợp đồng; và (10) giải quyết phá sản công ty, tức khi công ty chết lâm sàng thì cho đem chôn.
Chừng ấy chỉ số, cải thiện thế nào, chặng những con phố sao mà dài?
Quá nhiều kinh phí dưới bàn và phân phối chính thức, đẩy kinh phí hàng hoá lên cao, kéo lợi nhuận xuống thấp, thấp dần cho đến… phải giảm chất lượng… |
Sau những ngày dư luận giận dữ vì kiểu Khaisilk làm ăn gian dối, ông Nguyễn Thái Hùng, từng là giám đốc công ty may nổi tiếng miền Tây Nam bộ, May Tây Đô, viết thư tâm sự có tôi rằng “thấy người ta “lên án” doanh nhân rầm rộ, tôi thấy doanh nhân cô đơn quá. làm sao để xã hội đừng cứ nghe đến doanh nhân là nghĩ họ lừa dối, lường gạt. Phải thấu hiểu tình cảnh của họ rằng để tồn ở, họ phải “linh hoạt” đủ kiểu và rồi có những người quản lý lỏng lẻo hay quy hàng tiêu cực mà thất bại.
Tôi vừa nghe phóng sự cuộc giao lưu của Jack Ma có 1 cử toạ đông đảo ở Hà Nội sáng nay. Tỉ phú này có nhiều lời khuyên cần nghe và khuyến khích mạnh mẽ chi trả điện tử. Tôi chợt nghĩ, Việt Nam ta, 50% dân đã xài hotline thông minh (smartphone) nhưng có bao nhiêu người sử dụng chi trả qua ngân hàng? Sau ông Khải, đã có ngay cô Thu Trang kem trộn, mỹ phẩm handmade (sắp đại diện phụ nữ doanh nhân Việt đi thi Hoa hậu quý bà địa cầu?!) cũng làm ăn kiểu phân phối hàng giả, hàng lậu qua mặt toàn bộ những khe hở của quản lý. Vẫn là nhữngh quản lý: rất chặt có người làm ăn đàng hoàng và đầy khe hở cho bọn bất lương, vẫn môi trường ấy thì có 1.000 ông Jack Ma cũng bó tay thôi.
Tìm hiểu thêm tài liệu dự án canhosunwahpearl.edu.vn