(Canhosunwahpearl.edu.vn) Trao đổi có Canhosunwahpearl.edu.vn, các chuyên gia kinh tế cho rằng, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) từng là “quả đấm thép”, là “con bò sữa” đã bị nhiều cán bộ cao cấp ở PVN biến thành nơi rút ruột ngân sách Nhà nước.
PVN từ “con bò sữa” trở thành nơi “rút ruột” ngân sách?
PVN đầu tư “quá tay”?
Trao đổi có Canhosunwahpearl.edu.vn, PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính) cho rằng, trước đó Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng đã phải ra chọn lọc xử bắn 1 đồng chí lãnh đạo quân đội để giữ trong sạch đội ngũ và giữ yên lòng quân dân trong kháng chiến. Sau này, khi để xảy ra vấn đề trong triển khai cải cách ruộng đất, chính mình Bác Hồ cũng đứng ra xin lỗi trước nhân dân và nhận trách nhiệm trước Đảng.
Rõ ràng, về mặt qui định Đảng vẫn luôn xử lý bất kỳ 1 cá nhân nào cố tình làm sai, gây hậu quả nghiêm trọng cho đất nước chứ không phân biệt người đó làm chức vụ gì. Vấn đề là phải tham khảo các sai phạm đó ở mức nào chứ chẳng thể có miễn trừ có lãnh đạo cao cấp.
Các chuyên gia kinh tế cho rằng, ông Đinh La Thăng dù ở PVN thời gian không dài nhưng thời điểm đó PVN lại có nhiều sai phạm (Ảnh: IT)
Theo ông Đinh Trọng Thịnh, ông Đinh La Thăng thực ra ở PVN có thời gian cũng không dài. Tuy nhiên, trong dao động thời gian đó Tập đoàn này có nhiều sai phạm. Tất nhiên, cũng cần phải nhìn nhận toàn diện, thời điểm đó PVN vẫn là “quả đấm thép” đóng góp cho ngân sách Nhà nước. Do đó, các đề xuất đầu tư thi công, thăm dò dự án…thường PVN cứ đề xuất là được chấp thuận. Ngoài ra, khi đó Việt Nam cũng chưa có văn bản cấm các công ty Nhà nước không được đầu tư ngoài ngành. Do đó, hầu như các công ty Nhà nước đều mong muốn đầu tư vào các lĩnh vực khác, trong đó có PVN.
Ông Đinh Trọng Thịnh cũng cho rằng, nói về qui định thì các dự án này đều có tính chất chiến lược cho nền kinh tế, ví dụ nhà máy sơ sợi Đình Vũ, về chủ trương hoàn toàn rất đúng đắn. Vì Nhà máy này có thể tạo ra cho ngành sản xuất vải và ngành dệt may của Việt Nam có được cơ sở phát triển bền vững. Nếu đi vào sản xuất có hiệu quả thì nhà máy này cũng chỉ cung cấp được 1 phần nhỏ nguyên liệu cho dệt may Việt Nam.
Tuy nhiên, người thực thi cụ thể dự án đó bằng hình thức nào, công nghệ nước nào, nhà thầu…thì lại có nhiều vấn đề dẫn tới đội vốn, phát triển chậm độ…dẫn tới sản xuất ra giá thành cao, gây thua lỗ. Ông Đinh La Thăng ở góc độ dự án này thì sẽ có trách nhiệm gián tiếp, nhưng nếu ký vào các chọn lọc đầu tư dự án này thì trách nhiệm lại khác.
Đối có Nhà máy lọc dầu Dung Quất hay 1 số nhà máy nhiên liệu sinh học. Nếu nhìn lại thời điểm đầu tư giá xăng dầu trên 100 USD/thùng, việc tìm kiếm nguyên liệu thay thế cho dầu mỏ là rất cần thiết. Nếu không tìm hiểu sản xuất xăng sinh học, tới thời điểm nào đó chúng ta hết dầu mỏ thì tồn tại bằng gì?
Tuy nhiên, việc chỉ định thầu lại là vấn đề khác. Nếu các Nhà máy nhiên liệu sinh học này đi vào sản xuất ngay khi giá xăng dầu còn cao hơn 100 USD/thùng thì đảm bảo không lỗ. Chính vì đầu tư kéo dài, khi đi vào vận hành, giá dầu giảm dẫn tới lỗ càng lỗ nhiều hơn. Còn khâu tham khảo trách nhiệm công nghệ sử dụng cho các Nhà máy nhiên liệu này như phân tách của các chuyên gia là lạc hậu, nên ở đó xét về góc độ tổng chỉ huy như ông Đinh Là Thăng là có trách nhiệm.
Xét về dự án đầu tư vào Ocenbank, không chỉ Việt Nam mà ở các nước trên địa cầu đều đầu tư vào ngân hàng vì lợi nhuận ở lĩnh vực này rất cao. Tất cả các công ty Nhà nước đều muốn có ngân hàng và đầu tư vào ngân hàng. Do đó, các quốc gia trên địa cầu đều cẩn thận khi cho các công ty tham dự đầu tư vào ngân hàng, vì đó không chỉ là huyết mạch của nền kinh tế mà còn có lại lợi nhuận lớn. PVN cũng không tính toán được kinh doanh ngân hàng cũng rất khóc liệt, nếu không cẩn thận thì lỗ cũng sẽ nhanh hơn kinh doanh sản xuất rất nhiều. Khi PVN đầu tư vào Oceanbank cũng đã có chọn lọc đầu tư “quá tay” so có mức các cơ quan tính năng cho phép.
Nhà máy sản xuất xơ sợi polyester của PVN cũng phải dừng vận hành do sản xuất ra sản phẩm giá thành cao, gây thua lỗ (Ảnh: IT)
“Dù có công cũng phải luận tội “
Theo TS.Lê Đăng Doanh, nói về Tập đoàn Dầu khí thì đúng là dưới thời ông Đinh La Thăng có quá nhiều vấn đề, rất nhiều công trình đầu tư không hiệu quả… “Nguyên tắc của luật pháp, có mắc sai phạm thì phải chịu trách nhiệm, dù có công thì cũng phải luận tội, không vì việc có công mà bỏ cái tội trước đó”, ông Doanh nói.
Còn PGS. TS. Nguyễn Văn Nam – Nguyên Viện trưởng Viện tìm hiểu Thương mại cho rằng, các tài liệu của cơ quan điều tra liên quan tới ông Đinh La Thăng đã nói rất rõ, góp vốn vào Oceanbank 800 tỷ đã mất; các dự án làm xăng sinh học, Nhiệt điện Thái Bình gây thiệt hại hàng nghìn tỷ là quá lớn.
| Trong 12 dự án yếu kém ngành công thương, PVN chiếm nhiều nhất có 5 dự án. Trong đó, có 3 dự án sản xuất nhiên liệu sinh học ở Phú Thọ, Bình Phước và Quảng Ngãi; 2 dự án khác là nhà máy sản xuất xơ sợi polyester Đình Vũ và nhà máy đóng tàu Dung Quất. |
Tại sao có thể làm được bởi thế? Chính là kinh doanh khai thác dầu khí có thể nói nhiều thời kỳ rất thuận lợi. Khi mới làm dầu khí, 1 chuyên gia nước ngoài đã nói có chúng ta “Ai làm dầu khí cũng sẽ có thành tích cao, chỉ đào dầu lên phân phối sao thành tích lại không cao được”.
“Thực tế, việc phân phối tài nguyên, thứ mà cả địa cầu đều rất cần thì chẳng có gì là gặp khó trong kinh doanh cả. Chính từ thuận lợi ấy tạo ra tâm lý cho người quản lý dầu khí sống trên “đống tiền” nên có hiện trạng “xà xẻo” khai báo tăng giá thành để rút ruột ngân sách, gây thất thoát cho ngân sách Nhà nước”, ông Nam nói.
Cũng theo ông Nam, do lợi nhuận rất lớn nên các cán bộ làm ở ngành này thường tìm đủ mọi cớ để vẽ ra, làm đội vốn, có dự án đội vốn gấp đôi… “Đó là cách “ăn cắp” hợp pháp, vì cứ báo cấp trên đội vốn nhưng thực chất là các khoản thất thoát đó lại vào túi 1 số cá nhân. Cung cách như thế, nếu nói tài giỏi chính là nghĩ cách rút ruột ngân sách Nhà nước chứ không phải là tài trong kinh doanh”, ông Nam nhấn mạnh.
Ông Nam cũng cho rằng, nhìn lại thời điểm bắt đầu Nhà nước tập trung đầu tư phát triển công nghiệp đến nay thì cứ công ty nào được đầu tư lớn lại càng kém cỏi, điển hình như Vinashin, Vinalines và bây giờ mới “đụng” tới PVN. “PVN được xác định là “con bò sữa” để nuôi ngân sách Nhà nước thì việc quản lý ở đó đã xảy ra hiện trạng cán bộ lại rút ruột ngân sách”, ông Nam bức xúc.
TS. Lưu Bích Hồ – nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược Phát triển, (Bộ KHĐT) cho rằng: PVN là tập đoàn kinh tế danh tiếng của đất nước nhưng để xảy ra hiện trạng như giai đoạn này là rất nghiêm trọng. Qua đó, rút ra 1 bài học là cần phải tham khảo lại việc quản lý các công ty, tập đoàn kinh tế Nhà nước chứ không chỉ riêng PVN. “Đây là bài học lớn, đau xót cho công tác quản lý của Nhà nước, nó không chỉ ảnh hưởng tới kinh tế, gây thất thoát hàng nghìn tỷ mà quan trọng hơn là ảnh hưởng tới danh tiếng của Đảng. Do đó, cần phải xử lý nghiêm minh, đúng người đúng việc, không né tránh, không châm chước. Đặc biệt, cần tìm cách thu hồi 1 phần vốn nhà nước bị thất thoát để tạo được sự đồng thuận của xã hội”, ông Lưu Bích Hồ nói.
Tìm hiểu thêm tài liệu dự án canhosunwahpearl.edu.vn
Bài viết liên quan
