Trong nhóm hàng điện tử, kỹ thuật số…, thương hiệu Việt “bành trướng ra ngoài lãnh thổ hình cong chữ “S” không nhiều. Gần đấy còn có 1 nhà phân phối lẻ và 1 nhà sản xuất theo dạng đặt hàng gia công. Mỗi thương hiệu, khi “kiếm ăn ở xứ người”, có theo một vài tâm thế khác nhau…
Bán lẻ tel ở Cam!
Cuối năm 2017, Thế Giới Di Động (TGDĐ) chính thức ra mắt ngành hàng mới: phân phối lẻ thuốc tây có hệ thống An Khang. Những ông chủ trẻ của TGDĐ chưa chịu dừng lại ở đây, cả về ngành hàng kinh doanh lẫn không gian.
Tại phân khúc Việt Nam, nhiều người biết đến một vài chuỗi kinh doanh của TGDĐ. Còn ở Phnom Penh (Campuchia), người tiêu dùng của vương quốc này đã bắt đầu biết đến một vài sản phẩm tel di động của chuỗi phân phối lẻ có tên là BigPhone. Thành lập từ tháng 10.2016, tháng 6.2017, BigPhone khai trương cửa danh tiếng tiên. Theo ông Hồ Viết Đông, tổng giám đốc BigPhone, hiện chuỗi phân phối lẻ này có bốn cửa hàng ở Phnom Penh. Ông Đông cho biết: “Tháng 2.2108, BigPhone sẽ có thêm bốn cửa hàng mới. Tính đến hết năm 2018, BigPhone đặt mục tiêu sẽ có mười cửa hàng. Cuối năm 2018, ban lãnh đạo TGDĐ sẽ tính tiếp diện tích đầu tư ở Campuchia. Nếu mọi sự tốt đẹp, không chỉ mở rộng mô hình BigPhone mà còn có thể sẽ đưa một vài mô hình như Điện máy Xanh, Bách hoá Xanh, An Khang vào đấy. Đó là nếu…”
Trở lại câu chuyện của BigPhone hiện thời. Ông Đông nói rằng, trước khi TGDĐ đem mô hình chuỗi phân phối lẻ sang Cam, ở đấy chỉ có một vài cửa hàng nhỏ lẻ. Khi BigPhone xuất hiện, bạn Cam mới biết thế nào là dịch vụ hậu mãi, khuyến mại… “Nhưng mô hình còn quá mới, bạn còn dè dặt nên chưa đạt chỉ tiêu doanh thu, ước chừng 70 – 80% thôi”, ông Đông nói. Theo vị tổng giám đốc này, mục tiêu doanh thu là 100.000 USD/tháng/cửa hàng, nhưng giai đoạn này, doanh thu bình quân dao động chừng 80.000 USD. Ông Đông từ chối bình luận về con số này nhưng theo ông Trần Kinh Doanh, tổng giám đốc TGDĐ: “Thị trường phân phối lẻ tel di động ở Cam còn nhiều thời cơ để phát triển. Hoạt động của BigPhone đang diễn ra đúng kịch bản khi chọn lọc đầu tư vào phân khúc này”.
Dù đứng chân ở thủ đô, đầy đủ một vài thương hiệu: Samsung, Apple, Oppo… nhưng doanh thu chính của BigPhone vẫn là nhóm hàng phân khúc giá tầm trung (200 – 300 USD/máy). Ông Đông cho biết: “Đầu năm 2018, Chính phủ Campuchia đã giảm thuế nhập khẩu, từ 10% nay chỉ còn 5%. Đây là động thái tích cực để BigPhone yên tâm làm ăn ở phân khúc này”.
TGDĐ không phải là nhà phân phối lẻ Thứ nhất của Việt Nam đứng chân ở phân khúc Campuchia. Gần mười năm trước, Viễn Thông A là nhà phân phối lẻ Thứ nhất đã thử nghiên cứu phân khúc này. Ông Huỳnh Việt Thương, chủ tịch hội đồng quản trị của Viễn Thông A, kể lại: “Lúc đây bên Cam chưa có chuỗi phân phối lẻ tel di động nào hết. Loanh quanh nghiên cứu thấy phân khúc ngon ăn nhưng súng nổ rầm trời, rồi hiện trạng cát cứ, nhũng nhiễu của một vài ông tướng vùng… Sợ quá nên dẹp giấc mơ đây luôn”. Cách đấy năm năm, FPT Shop bạo gan mở hai cửa hàng phân phối lẻ ở Phnom Penh (trong đây có 1 cửa hàng liên kết có nhà phân phối lẻ bản địa) nhưng sau đây cũng lặng lẽ chia tay.
Trò chuyện có Thế Giới Tiếp Thị, ông Kim Huyền (người Khmer Trà Vinh) hiện là quản lý trung tâm mua sắm BigPhone 1, kể: “Lúc mới qua cũng lo sợ lắm nhưng khi thấy một vàih làm ăn đàng hoàng của BigPhone, bạn Cam ủng hộ vì bản tính họ cũng hiền lành. Bình quân mỗi ngày BigPhone 1 có dao động 40 – 50 bạn, trong đây dao động mười người Việt đang làm ăn, sinh sống ở đấy”.
Lang thang miền sa mạc…
Giữa tháng 10.2017 ở Dubai (Các tiểu vương quốc Ảrập thống nhất – UAE). Tại Gitex 2017, triển lãm công nghệ một vài quốc gia vùng Vịnh Ba Tư (Gulf Cooperation Council – GCC), lần Thứ nhất Mobiistar tham dự triển lãm này có hai sản phẩm S2 dual và Prime X Max 2018 vừa được ra mắt ở Tech Forum 2017 (tổ chức ngày 21.9.2017, ở Việt Nam). Cũng ở Gitex 2017, ông Ngô Nguyên Kha, giám đốc điều hành Mobiistar, đã có cuộc gặp tay ba, giữa Mobiistar có giám đốc kinh doanh toàn cầu của hãng sản xuất chip MTK (Đài Loan) và 1 nhà phân phối tel di động. Nội dung của cuộc gặp này không được tiết lộ có báo chí, chỉ biết sau đây, một vài ông chủ của Mobiistar đã có 1 chuyến đi dài ngày sang một vài quốc gia Bắc Phi. Sau khi trở về Việt Nam, ông Kha cho biết mục đích chung chung của chuyến đi bằng 1 câu ngắn gọn: “Tìm đất để sống”!
Ông Ngô Nguyên Kha, giám đốc điều hành Mobiistar( thứ hai từ trái sang) đang đâyn đường vào Ấn Độ, Trung Đông và Bắc Phi. Ảnh: Thùy Linh
Từ giữa tháng 11.2017, ông Kha và một vài cá nhân “cốt cán” của Mobiistar ở UAE, Ấn Độ… nhiều hơn ở Việt Nam! Theo ông Kha, Ấn Độ có 1,2 tỷ dân, 1 tháng tiêu thụ 22 triệu máy, còn GCC là “cửa ngõ” của phân khúc Trung Đông và Bắc Phi. “Với phân khúc lớn bởi thế, Mobiistar có khả năng phân tích được nhu cầu bạn để tạo ra sản phẩm thích hợp. Qua một vài cuộc thăm dò phân khúc, sản phẩm Mobiistar được phân tích cao. Việt Nam là 1 phân khúc rất khó tính vậy mà Mobiistar đã trụ được. Những gì Mobiistar dùng để thuyết phục bạn Việt Nam sẽ được dùng để thuyết phục bạn ở một vài phân khúc sắp mở”, ông Kha nói. Cũng theo vị giám đốc điều hành Mobiistar, tháng 3.2018, sản phẩm S2 dual sẽ đươc phân phối ở một vài quốc gia GCC. Khoảng tháng 4 hoặc tháng 5.2018, Mobiistar sẽ bắt đầu phân phối hàng ở Ấn Độ. Hiện ở, Mobiistar đã thành lập văn phòng liên hệ ở Ấn Độ, đang xúc tiến một vài phần việc khảo sát phân khúc.
Ông Kha cho rằng, việc Mobiistar đi tìm mảnh đất mới như Ấn Độ, GCC để đầu tư có một vài mục tiêu. Đó là xuất khẩu chất xám! Theo ông Kha, đội ngũ kỹ thuật của Mobiistar đang phụ trách một vài công nghệ chủ chốt như camera, phần cứng; hệ thống quản trị tồn kho và phân phối hàng. Nếu tung một vài công nghệ trên vào một vài phân khúc lớn, hiệu quả sẽ cao hơn so có phân khúc Việt Nam rất nhiều lần. “Bên cạnh đây, khi Mobiistar đẩy mạnh phân phối hàng ở một vài phân khúc lớn, có sản lượng lớn hơn nhiều lần, đối tác sẽ nhìn Mobiistar có con mắt khác. Lúc đây, người tiêu dùng Việt Nam sẽ được hưởng lợi nhiều hơn từ nguồn cung cấp hàng hoá và khả năng làm sản phẩm cho nhiều phân khúc từ một vài đối tác chiến lược”, ông Kha bình luận.
Đó là một vài nguyên do khả dĩ tin được, nhưng đây là chuyện ở tương lai. Còn giai đoạn này, Mobiistar càng ngày càng sa sút ở mảnh đất mà họ đã được sinh ra… Đầu năm 2017, Mobiistar lọt vào nhóm 5 thương hiệu có lượng phân phối hàng nhiều nhất ở phân khúc Việt Nam có thị phần ước chừng 5%. Nhưng từ giữa năm 2017, Mobiistar bắt đầu “tụt dốc” có nhiều nguyên do: ít có sản phẩm mới, không có tiền để tiếp thị… Chia sẻ có Thế Giới Tiếp Thị, ông Kha xác nhận: năm 2017, Mobiistar “hứng chịu” nhiều đợt tấn công của một vài đối thủ nước ngoài nên trụ hạng là ưu tiên danh tiếng. “Mobiistar biết điểm yếu: phân khúc nhỏ, đối tác cung cấp hàng hoá chẳng thể ưu tiên… Đúng là trong năm 2017 có dè dặt. Năm 2018 sẽ mạnh dạn hơn có phân khúc Việt Nam”, ông Kha giải đáp về thân phận ở phân khúc Việt Nam trong năm qua, đồng thời lờ đi chuyện thiếu vốn như dư luận đã nói về nhà sản xuất này.
Hình như Mobiistar có nhà đầu tư mạnh, mới đủ sức vượt sa mạc? Lâu nay, ông Kha thường than ngắn thở dài: “Mình là con nhà nghèo”!
Tìm hiểu thêm tài liệu dự án canhosunwahpearl.edu.vn