Mối quan tâm lớn của toàn bộ công ty giai đoạn này là tiêu thụ được hàng. Các khách mua trẻ khởi nghiệp càng hơn thế. Thế nhưng, ngồi xem các khách mua trình bày cả 30 dự án khởi nghiệp nông nghiệp của vòng thi chung kết sáng 27.10, tôi thấy khâu kiếm tiền, xài tiền và tái đầu tư phát triển chưa được các chủ dự án quan tâm đúng mức.
Có các khách mua nói chuyện xài tiền rất hồn nhiên. Làm dưa từ thân cây sen, giá phân phối 1 ký lô chỉ có 150.000 đồng mà định quảng cáo trên truyền hình. Sản phẩm đặc sản, sản lượng ít mà muốn phân phối trong chuỗi trung tâm thương mại. Nhưng lúng túng nhất của các dự án là giải quyết bài toán “Đồng tiền liền khúc ruột”. Dù cho ý tưởng hay sản phẩm tốt, đẹp, mà không đảm bảo thanh khoản, dòng tiền bị tắc là dự án cũng đảm bảo bế tắc. Câu trả lời thực sự cho toàn bộ dự án vẫn là, phải siêng học hỏi ở ông thầy phân khúc. Và nếu có thể ví von, ông chủ tài chính.
Câu trả lời thực sự cho toàn bộ dự án vẫn là, phải siêng học hỏi ở ông thầy phân khúc. Và nếu có thể ví von, ông chủ tài chính.
Một điều bất ngờ trong buổi chấm thi là có 1 dự án khiến cho ban giám khảo cười tưng bừng, tha hồ vì nhịn không nổi có đối đáp của cậu học trò 17 tuổi, lớp 12 ở Kiên Giang. Sản phẩm của em là các cây xương rồng, sống đời nhỏ li ti được em nuôi trồng trong các chai thuỷ tinh nhỏ, trên cát nhiều màu thành các chỉnh thể đặc sắc. Mới 17, em chứng tỏ “bản lĩnh marketing” khác người, khi bày tỏ cách định vị sản phẩm và cách phân phối hàng: sản phẩm này nhằm phục vụ các người trung lưu, yêu môi trường xung quanh nhưng lười; em phân phối ở câu lạc bộ học tiếng Anh và bày sản phẩm này ở các quán càphê. Em nói định đặt slogan cho sản phẩm là: “Tôi là 1 cô gái, hãy nâng niu tôi, đừng bạo lực”. Khi hỏi em nếu bận học, lỗ lã thì sao, em cười: chắc xin ba má.
Có các người lớn tuổi hơn em, nỗi đam mê đeo đuổi suốt năm tháng dù biết bao gặp khó. Đó là câu chuyện của Bùi Thị Nga, cô gái có đam mê kỳ lạ có cây tầm bóp, đã dõi theo, trải nghiệm ở Lâm Đồng. Loại cây mọc hoang này có nhiều ở Việt Nam, trái thơm, vị chua thanh và ngọt nhẹ, nhưng lại ít được sử dụng. Quyết định biến cây hoang thành thương phẩm, cô đã có 1 kế hoạch thi công vùng nguyên liệu, chế biến, tiêu thụ khá diện tích có các thử nghiệm liên tục có phân khúc. Lần thi phân phối kết, giám khảo hỏi cô dự định phân phối 1kg giá bao nhiêu, cô nói 250.000đ, nhưng lần này, cô nói giá là 150.000đ. Thị trường cho cô 1 đáp số khác để thúc đẩy kinh doanh.
Nhưng bất ngờ nhất lại dành cho giải nhất, 1 cô gái không tham dự làm việc có chương trình hỗ trợ khởi nghiệp của BSA bao lâu nay. Cô trải qua nhiều thất bại, bị lừa, rồi gầy dựng lại từ đầu, lần này có: than không khói từ gáo dừa. Cô kỹ sư người miền Trung là 1 người làm ăn khá tiên tiến. Cô thi công thiết bị nung gáo dừa từ xem xét mẫu thiết bị trên… YouTube. Cô cộng khách mua Horeca sáng chế mẫu bếp mới cho than không khói và dự định đi đăng ký bản quyền. Và bài toán phân khúc cũng được đặt rất nghiêm ngặt. Và rồi, hôm thứ hai 29.10, 1 khách mua trẻ từ BSA gặp cô, biết ra thêm là cô gái đã phân phối được hàng trên Alibaba có sự nhẫn nại hiếm thấy.
| “Đồng tiền liền khúc ruột”. Dù cho ý tưởng hay sản phẩm tốt, đẹp, mà không đảm bảo thanh khoản, dòng tiền bị tắc là dự án cũng đảm bảo bế tắc. |
Tôi cũng quý phục khách mua Trương Cẩm Minh, 1 chuyên gia tài chính, cũng là 1 ông thầy dạy khởi nghiệp kiễn nhẫn hiếm thấy: anh đi từ TP.HCM xuống Đồng Tháp, ở lại hai ngày để giải đáp cụ thể cho Bùi Chí Công, giờ gọi là Công Sen, kiến trúc ra miếng lót ly bằng lá sen, để có lương nhỏ mà nhiều, đảm bảo dòng tiền nuôi dự án và nuôi sản phẩm chính là hoa sen sấy.
Rất sáng tạo, giờ đó Công đã làm ra được nhiều bức tranh đẹp bằng cánh hoa và lá sen, trang trí nón lá Huế có lá sen Đồng Tháp; hay trang trí túi, bóp phụ nữ có lá sen nhuộm màu môi trường xung quanh. Bài toán đảm bảo dòng tiền thanh khoản không dễ, nhưng không phải quá xa vời. Càng rất cần công nghệ mới có mạng di động, dữ liệu lớn và điện toán đám mây. Nhưng đừng quên ông thầy phân khúc và ông chủ tài chính đang ở dưới đất này, trần thế này, không phải… trên mây.
Bám sát phân khúc, dần dần hiểu rồi am hiểu phân khúc, đó chính là nguồn vốn vững chắc hơn là vay mượn ngân hàng hay xin Nhà nước trợ cấp. Hình như có 1 sự khác biệt khá xa giữa các dự án khởi nghiệp trong nông nghiệp có khởi nghiệp công nghệ. Tôi theo dõi sát và cũng tham dự làm giám khảo vài dự án khởi nghiệp công nghệ. Khởi nghiệp bằng công nghệ, các khách mua nói chuyện ở 1 “cảnh giới” khác, địa cầu số, cái này đưa lên mây, cái nọ dùng trí tuệ nhân tạo, cái kia dùng robot, còn ở đó thường chỉ là heo, tiêu rừng, chùm ngây, củ ấu… và gần đó lại còn làm dự án có đủ loại chất thải: bã mía, gáo dừa, rơm rạ…
Nhưng thực ra công thức làm việc của cả hai lãnh vực không khác gì nhau. Mô hình kinh doanh của anh là gì? Anh quản lý dòng tiền ra sao, có đảm bảo thanh khoản không? Chuỗi giá trị anh thi công thế nào, có hài hoà, hiệu quả? Cũng vẫn là, quản trị không tốt, không sáng tạo thì không đi xa được, dù anh có bay lên mây hay lội dưới ruộng. Điều tôi cảm thấy nữa là, có các làm việc nông nghiệp, không có thí sinh đi thi “chuyên nghiệp”. Còn có khởi nghiệp bằng công nghệ, tôi gặp lại “nhà khởi nghiệp chuyên nghiệp” không ít. Mà đôi khi có người ít quên, lại cũng hơi buồn khi thấy các khách mua không chịu cải biến dự án cho hợp tình hình địa cầu số, đang cách tân chóng mặt.
Vào khi trao giải, ông Nguyễn Lâm Viên, người đang đưa ra “nông pháp hữu cơ” đã tặng 100 triệu đồng cho sáu dự án áp dụng sinh học. Các nhà tài trợ khác, trong đó có chuyên gia Phạm Chi Lan cũng góp vào, tặng 12 giải thưởng phụ cho toàn bộ người trúng giải và 1 số các khách mua không trúng giải nhưng lưu tâm phát triển phân khúc, mỗi người 1 suất tham dự “tour khảo sát và học tập các nông trại của Thái Lan trong phát triển sản phẩm và phân khúc”, do BSA tổ chức vào cuối tháng 11.2017. Như vậy, cả áp dụng công nghệ và quản trị phân khúc đều được chú trọng để giúp các dự án khởi nghiệp phát triển hơn.
Tìm hiểu thêm tài liệu dự án canhosunwahpearl.edu.vn
Bài viết liên quan
