Cửa hàng tạp hoá vẫn đang chiến thắng trong cuộc tranh đua ác liệt

Sự có mặt của 7-11 rình rang tháng 6 vừa rồi, khiến cho không ít người tiên liệu sẽ có đợt bùng nổ thứ 2 về số lượng cửa hàng thuộc kênh phân phối hàng tân tiến (đợt thứ nhất vào dao động năm 2007 – 2010), được cho là sẽ làm một vàih tân cơ bản bộ mặt phân khúc phân phối lẻ Việt Nam.

Thậm chí có 1 số ý kiến nói rằng việc phát triển mạnh mẽ của hệ thống cửa hàng tiện lợi cũng như 1 số mô hình nhỏ lẻ chuỗi khác, sẽ là hồi cáo chung cho tương lai của một vài cửa hàng tạp hoá truyền thống. Trong khuôn khổ bài viết này, chúng tôi sẽ phân tích sâu một vài số liệu và bằng chứng thực ở, để thấy cửa hàng tạp hoá đang phát triển ra sao trong “cơn lốc” này.

Trái ngược có nhận định của nhiều năm trước, kênh truyền thống vẫn đang sống ổn, nếu tính trên doanh thu toàn ngành thì vẫn tăng, cho dù thị phần có giảm vài phần trăm.

Thị trường Việt Nam phát triển rất đặc biệt

Vào dao động năm 2005, hầu như toàn bộ một vài doanh nghiệp tìm hiểu phân khúc trong nước và quốc tế đều thống nhất ở tiên liệu, cho rằng Việt Nam sẽ có sự phát triển bùng nổ của phân khúc phân phối lẻ tân tiến (MT), đến năm 2015 – 2020 kênh MT sẽ cán mốc 50%. Con số “ấn tượng” khi ấy nhận được sự tán đồng của đa số một vài doanh nghiệp trên phân khúc. Kết quả tất yếu là cùng đồng doanh nghiệp (mà mạnh mẽ nhất là khối tiêu dùng nhanh FMCG) đều lên chiến lược phân phối và nguồn lực đầu tư để đâyn đầu.

Kết quả 3 – 5 năm sau đây, chứng kiến dòng đầu tư mạnh mẽ của một vài nhà phân phối lẻ về số lượng trung tâm mua sắm mở mới, sự tranh giành mạnh mẽ của một vài nhà cung cấp có hy vọng mình không thua thiệt. Mãi về sau, khi phân tích lại, thì đây chính là thời kỳ phát triển bong bóng của kênh MT có tốc độ luôn ở mức 2 con số, cá biệt không ít năm trên 20%.

Sau mười năm, nhìn lại mới thấy các tiên liệu trước đây đã không đúng, thậm chí đến năm 2020, mật độ đâyng góp của kênh tân tiến cũng khó lòng đạt nổi 25%, quá xa so có con số 50%.

Bên cạnh việc “đổ thừa” cho nguyên nhân là tiên liệu mười năm trước hầu như mô phỏng chủ quan theo quy trình phát triển ở một vài nước châu Âu, hoặc gần hơn là Thái Lan, Malaysia… để quy kết cho Việt Nam, thì người ta phải công nhận rằng, phân khúc phân phối lẻ Việt Nam có các nét rất đặc biệt, không giống bất kỳ quốc gia nào, trong đây phải kể đến sức sống bền bỉ và khả năng thích nghi, phục vụ người tiêu dùng rất tốt của kênh phân phối hàng truyền thống.

Con số ấn tượng nhất phải nói đến là trong năm năm, từ 2010 – 2015, thị phần kênh phân phối lẻ truyền thống rơi vào tay kênh tân tiến chỉ dao động 3%. Riêng nhóm một vài cửa hàng bách hoá (hiểu nôm na là một vài cửa hàng lớn, tổ chức tốt, trên một vài tuyến các con phố hoặc ven chợ) có sự bứt phá, có ba năm không ngừng nghỉ tăng trưởng trên 10%, cao hơn mức bình quân chung của toàn ngành.

Trái ngược có nhận định của nhiều năm trước, kênh truyền thống vẫn đang sống ổn, nếu tính trên doanh thu toàn ngành thì vẫn tăng, cho dù thị phần có giảm vài phần trăm.

Sống tốt vì phục vụ tốt người mua

Để lý giải ở sao kênh truyền thống không bị “chết” khi MT phát triển có thể kể ra rất nhiều nguyên nhân, kể cả việc phát triển bong bóng, thiếu bền vững của kênh MT. Tuy nhiên, chính xác nhất thì nên phân tích xem sự chuyển biến của nhu cầu mua sắm của người tiêu dùng, và khả năng kênh truyền thống thích nghi và phục vụ nhu cầu này ra sao. Chắc chắn phải làm tốt thì mới sống tốt.

Trong một vài tìm hiểu về hành vi người mua hàng, khi được hỏi nguyên nhân chọn kênh mua sắm, tìm hiểu năm năm không ngừng nghỉ, từ 2010 – 2015, của một vài doanh nghiệp tìm hiểu phân khúc, cũng như một vài doanh nghiệp FMCG lớn đều đưa ra năm nguyên nhân giống nhau khi khảo sát ý kiến người tiêu dùng:

– Sự tiện lợi khi mua sắm;

– Gần nhà hoặc trên lối đi về;

– Cửa hàng ngăn nắp gọn gàng;

– Sự ân cần thân thiện của nhân viên/chủ cửa hiệu; và

– Sản phẩm chất lượng.

Qua mỗi năm thứ tự (đồng nghĩa có mức độ quan trọng) có thể thay đổ,i nhưng đây vẫn thường là năm nguyên nhân chính. Rõ ràng cửa hàng tạp hoá có lợi thế để khiến các người trước kia tạm rời bỏ họ để “tiêu thời gian” ở một vài kênh phân phối hàng khác như trung tâm mua sắm/đại trung tâm mua sắm, sẽ quay trở lại. Thậm chí trong 2015 – 2016, một vài tìm hiểu đều chỉ ra rằng kênh truyền thống còn thu hút bạn trung thành của kênh tân tiến về phía mình. Lý do “gần nhà hoặc trên các con phố về” và “sự ân cần của nhân viên/chủ cửa hiệu”, khỏi phải nói cũng biết là lợi thế truyền thống của cửa hàng tạp hoá. “Sự tiện lợi khi mua sắm”và “cửa hàng ngăn nắp” gọn gàng đúng là trước đây thuộc lợi thế của MT, nhưng có sự xuất hiện càng ngày càng nhiều của mô hình bách hoá thì cuộc chơi đã khác.

Bách hoá thực ở không phải là kênh mới, mà là sự nâng cấp có tính xu hướng của một vài cửa hàng tạp hoá có qui mô trung bình đến lớn, nằm trên một vài tuyến các con phố. Từ năm 2010, có thể không ngoa khi nói rằng có 1 “phong trào bách hoá” diễn ra âm thầm ở kênh truyền thống, tuy không ầm ĩ như sự có mặt của 1 nhà phân phối lẻ tân tiến nào đây, nhưng đủ để một vài doanh nghiệp tìm hiểu phân khúc, một vài doanh nghiệp FMCG ngay lập tức phân loại vào 1 kênh riêng và có một vài kế hoạch phục vụ chuyên biệt. Đến này sau năm năm, kênh này đã chiếm hơn 30%, con số rất lớn.

Bài viết liên quan

Kiểm soát viên trong tiếng Trung là gì

Vietcombank triển khai phối hợp thu ngân sách nhà nước sử dụng máy POS

Càng mở rộng, “ông lớn” Hoa Sen càng đuối sức?

Môn học tiếng Anh là gì

Thủ tướng: “Chúng tôi muốn lắng nghe, không ngại những lời nói thẳng”

Rela trong Facebook là gì