(Canhosunwahpearl.edu.vn) Theo thống kê của Ngân hàng Thế giới, Việt Nam không ngừng nghỉ nằm trong top 10 quốc gia nhận kiều hối lớn nhất trên toàn cầu nhờ lượng kiều bào và xuất khẩu lao động khá lớn ở các nước. Theo số liệu của Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, hiện có gần 5 triệu người Việt Nam cư trú ở 103 quốc gia và vùng lãnh thổ trên địa cầu. Người Việt Nam ở nước ngoài là yếu tố tạo nên nguồn lực quan trọng góp phần phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Nhờ kiều hối, các vùng quê nghèo càng ngày càng thay da đổi thịt, bộ mặt nông thôn khởi sắc khi không còn tùy thuộc vào thuần nông.
Ngày càng nhiều người Việt ra nước ngoài làm ăn, đồng ngoại tệ hàng thàng của họ gửi về không chỉ để nuôi sống gia đình, xa hơn, lượng ngoại tệ đấy còn góp phần khơi thông và bổ sung cho mạch máu kinh tế quốc gia. Nhưng, đằng sau câu chuyện để các đồng ngoại tệ chảy vào đất Việt là các nhọc nhằn, gian khó…
“Mắt thương nhớ ai/ Mắt ngủ không yên”
Hoàng Đàn (phải) cộng đồng nghiệp. Ảnh: Thảo Vy
Số liệu từ Ngân hàng Thế giới cho thấy lượng kiều hối về Việt Nam trong năm 2017 tăng dao động 16% so có năm 2016, đấy là mức tăng trưởng cao nhất trong vòng 5 năm qua. Lượng kiều hối chủ yếu vẫn từ phân khúc Mỹ, chiếm 60% và châu Âu gần 20%. |
Về Minh Tân (Phù Cừ, Hưng Yên), xã nông thôn mới có các con các con phố bê tông rộng dài, phủ đa số lối đi ngõ xóm, đi qua các ngôi nhà cao tầng có cổng vào lịch sự, hỏi Phó Chủ tịch xã – anh Hoàng Văn Thành – mới biết, xã được bởi thế trước khi thi công nông thôn mới cũng nhờ vào xuất khẩu lao động. Hiện ở, toàn xã có 175 người đang ở nước ngoài và năm cao nhất tới hơn 400 người. Thu nhập bình quân đầu người của xã Minh Tân năm 2017 là 50 triệu đồng, thuộc xã có kinh tế khá của huyện, chủ yếu từ nguồn kiều hối.
Thành quả ở xứ người gửi về quê hương hiển hiện ở các mái nhà khang trang, cuộc sống sinh hoạt đầy đủ hơn trước. Nhưng sau mỗi 1 đồng tiền kiếm được chất chứa bao buồn vui, tủi hờn, thương nhớ. Người con chẳng thể ở bên cha trong ngày tận hiếu, người mẹ phải xa con từ khi còn ẵm ngửa… Họ phải hy sinh 1 phần tình cảm của mình, lẳng lặng gạt các giọt nước mắt ở lại miền đất hứa, cũng bởi muốn có 1 cuộc sống khấm khá hơn.
Chị Phạm Thị Phương (thôn Duyệt Lễ, Minh Tân) đã từng trải qua thời gian vừa lao động ở Đài Loan, vừa nhận tin buồn bất ngờ. Trò chuyện có chúng tôi, chị kể, sang Đài Loan chưa đến 1 năm, cuộc sống dần đi vào quỹ đạo sau thời gian gặp khó ban đầu thì chị nhận được tin anh trai và cha ruột qua đời.
Đường về nhà xa vạn dặm, tiền làm ra còn chưa đủ trả hết nợ vốn đi, chị đành khắc khoải có các giọt nước mắt nuốt vào trong. Với chị, khổ sở nhất không phải là việc thay ca ngày đêm đến mất ngủ, không phải là tiếp xúc có chất độc hại của linh kiện điện tử, không phải là rào cản về ngôn ngữ,… các điều đấy chị có thể cố gắng làm được. Khổ sở nhất là việc chị phải làm hết năng suất mà còn chịu đựng nỗi đau mất mát người thân, biết đấy nhưng chẳng thể làm gì, buồn đấy nhưng không có ai bên cạnh sẻ chia, tay làm mà hồn ở quê nhà.
Ở 1 tình cảnh khác, chị Nguyễn Thị Hoàn (thôn Duyệt Lễ, Minh Tân) làm ở khu công nghiệp gần nhà có đồng lương bổng ít ỏi, hai vợ chồng chị chọn lọc đi lao động ở Đài Loan. Thời điểm xuất ngoại, chị mới sinh con được 9 tháng, đành để lại cho ông bà nội chăm sóc. Phải xa con khi chưa cai sữa là điều làm chị day dứt nhất. Đến nơi xứ người, mỗi lần nhìn thấy trẻ con, nước mắt chị cứ chực trào. Lúc đấy, động lực lớn nhất của chị Hoàn là nghĩ đến tương lai đầy đủ cho con. Mỗi ngày đến doanh nghiệp, chị đều tự nhủ, làm việc và làm việc để đổi lại con mình sẽ được chu cấp, học hành đầy đủ hơn, hy vọng sau này không phải bươn chải giống mẹ.
Tâm sự của chị Phương, chị Hoàn chắc hẳn nằm trong số rất nhiều câu chuyện của các lao động khác.
Giọt nước mắt cô đơn
Cô đơn nơi xứ người là nỗi niềm của nhiều, rất nhiều người Việt lao động ở nước ngoài. Xa quê hương Tổ quốc, không thông thạo ngôn ngữ, văn hóa khác biệt là rào cản đối có đa số người Việt Nam ở nước sở ở, nhất là các người đi xuất khẩu lao động. Nhưng trước lạ sau quen, dao động cách đấy sẽ dần được rút ngắn. Điều đáng bàn ở đấy là thành kiến mà người Việt Nam phải chịu vì “con sâu làm rầu nồi canh”, khiến cho sự đơn độc cứ dai dẳng, khó cách tân.
Đã có 5 năm học tập và làm việc ở Nhật Bản, Hoàng Đàn (Lộc Hà, Hà Tĩnh) nhận xét rằng, các năm sống ở nước Nhật, anh thấy con người họ hiền hậu, mến khách, coi trọng con người là vậy nhưng vẫn có chút dè dặt trước lao động Việt Nam khi mới sang. Anh kể, các năm đầu đến Nhật Bản, anh từng bắt gặp ánh mắt ái ngại của người bản xứ. Nhiều nơi ở quán ăn, trung tâm thương mại dán tấm bảng lưu ý, chỉ dẫn bằng tiếng Việt, khi đấy anh phát triển thành tự ti, khép mình, cảm giác giống như bị phân biệt vậy, sự cô đơn có dòng máu Việt cứ thế càng thêm rõ nét. Buồn Bên cạnh đấy bởi đấy là hệ quả của 1 bộ phận lao động Việt Nam ý thức kém, người đến sau bị liên lụy tiếng xấu của người đi trước. Theo anh Đàn, đấy là sự cô đơn khó vượt qua nhất.
Đành rằng, là dân nhập cư, việc chấp hành luật pháp nước sở ở chính là tự bảo vệ chính mình và hòa nhập tốt hơn, song ngoài kia vẫn còn các thành phần bôi xấu danh dự của người Việt. Việc tạo niềm tin chẳng thể cứ đứng ra giải đáp, chẳng thể gây dựng ngày 1 ngày hai. Sự cô đơn trong xấu hổ mà lý do chính xuất phát từ chính các người cộng quốc tịch Việt Nam lại còn cay đắng hơn.
Anh Nguyễn Thạch (Can Lộc, Hà Tĩnh) kể bằng câu chuyện khác. Đến đất nước Mỹ đã được 6 năm, anh Thạch đã trải qua nhiều công việc vất vả trước nghề làm nail giai đoạn này. Cuộc sống của người Việt ở Mỹ vốn không hề thuận lợi như nhiều người lầm tưởng.
Để có thể có lương bổng, họ phải bắt đầu từ các công việc làm thêm trong các nhà xưởng, nhà hàng có mức lương bổng tối thiểu, tối đến còn rủ nhau đi sơn nhà, bốc vác để kiếm thêm. Thu nhập bình quân dao động 20.000 USD đến 40.000 USD/năm, trong khi lương bổng bình quân đầu người ở Mỹ được thống kê vào dao động 50.000 USD/năm. Con số đấy cho thấy đa phần người Việt sống ở Mỹ có mức lương bổng thấp nhất trong xã hội Mỹ. Phải sống thu mình lại, sự cô đơn ở nơi cách quê nhà nửa vòng Trái đất càng ngày càng sâu sắc.
Tìm hiểu thêm tài liệu dự án canhosunwahpearl.edu.vn