(Canhosunwahpearl.edu.vn) Bộ Tài Chính vừa có đề xuất gộp thu thuế có thu bảo hiểm xã hội (BHXH) để tránh hiện trạng trốn đóng BHXH của những công ty, từ đó đặt ra vấn đề có nên gộp cơ quan thuế có BHXH thành 1?
Có nên gộp cơ quan thuế vớ BHXH? (ảnh: IT)
Nhiều thế mạnh khi gộp thuế có BHXH
Trao đổi có Canhosunwahpearl.edu.vn, PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh cho rằng, vấn đề gộp Thuế có BHXH đã được bàn lâu rồi chứ không phải bây giờ.
Ông Đinh Trọng Thịnh phân tách: Thực tế hai khoản thu này về mặt tiêu chuẩn, mục đích là tương đối khác nhau. Thuế liên quan tới khoản lương bổng của cá nhân và công ty phải đóng cho ngân sách nhà nước theo chính sách bán hàng thuế và đó là khoản thu có tính pháp lý rất cao và cũng là nguồn thu chính cho ngân sách Nhà nước.
Còn khoản thu BHXH, mục đích của nó là nhằm chắc chắn cho lao động đã có thời gian cống hiến và công tác trong công ty và nền kinh tế có được 1 khoản dự phòng và được trả theo mật độ % sau khi đã đã đi vào vận hành thời gian lao động ở độ tuổi quy định. Đây là khoản người lao động bỏ ra trước để có 1 khoản quỹ từ đó giúp họ có lương bổng hưu, chắc chắn duy trì mức sống ở tuổi già.“Một bên thu vào ngân sách Nhà nước còn 1 bên là thu gom lại, đầu tư kinh doanh để tăng lợi ích của quỹ đó nên 2 khoản thu không đồng nhất, nếu gộp cũng có cái dở.
Tuy nhiên, ở VN giai đoạn này nhiều công ty vừa và nhỏ lại không ngừng nghỉ nợ, chây ỳ, trốn đóng BHXH khiến cho Quỹ BHXH bị ảnh hưởng nói riêng và chính sách bán hàng an sinh xã hội lâu dài nói chung”, ông Thịnh nói.
Theo ông Thịnh, thực tại, người lao động khi làm việc đã đóng BHXH nhưng giai đoạn này vẫn là công ty đóng thay. Theo quy định đóng BHXH, người sử dụng lao động đóng 17,5%, người lao động 8%. Còn có BHTN, người lao động 1% và người sử dụng lao động đóng 1%. Tuy nhiên, hiện ở Việt Nam người sử dụng lao động vẫn là người đứng ra trích đóng quỹ BHXH cũng như BHTN trước khi trả lương bổng cho người lao động. Cái chính là những công ty không tự giác, chây ỳ hoặc trốn đóng BHXH. Trong khi, vấn đề quản lý, sử dụng như thế nào Quỹ BHXH để sinh lời, chống lại sự bào mòn lạm phát thì cơ quan BHXH cũng làm chưa tốt.
Do đó, nếu gộp thu thuế và thu BHXH lại làm 1 sẽ được lợi rất lớn bởi khi công ty nộp thuế phải nộp BHXH và cơ quan thuế cũng dễ kiểm soát khoản thu BHXH hơn so có cơ quan BHXH.
“ Trong trường hợp gộp lại việc thu BHXH lại thì ngành BHXH sẽ giảm đi 1 lượng cán bộ hoặc cần sát nhập có cơ quan thuế, từ đó vừa giảm được đội ngũ biên chế, vừa cắt giảm vấn đề có liên quan tới lĩnh vực BHXH như kiểm tra, kiểm soát, cắt giảm khối lượng công việc… Nhất là khi ngành thuế đang thực hiện đồng bộ kê khai thuế trên mạng thì đội ngũ biên chế cũng sẽ càng ngày càng giảm đi”, ông Thịnh phân tách.
Mặt khác, ông Thịnh cũng cho rằng, nhiều người lao động giai đoạn này được hưởng mức lương bổng rất cao trong những công ty nhưng lại có BHXH rất thấp do công ty tính chưa đúng, chưa đủ có mức lương bổng và đóng góp của họ nên khi về hưu sẽ có mức lương bổng hưu rất thấp. Do đó, gộp thu BHXH có thuế cũng sẽ kiểm soát được những chiêu trò “ăn bớt” tiền đóng BHXH cho người lao động của những công ty.
Ông Thịnh cho rằng, ngành BHXH nói chung chỉ có 2 nhiệm vụ chính là thu BHXN và quản lý quỹ sao cho sinh lời và chi trả BHXH. Do đó, có điều kiện giai đoạn này như Việt Nam có thể sát nhập bộ phận thu BHXH có đơn vị thuế còn bộ phận còn lại là Quản lý quỹ BHXH, chi trả BHXH chỉ cần thành 1 đơn vị nhỏ trực thuộc Bộ Tài chính là đủ.
Bộ Tài chính đề xuất gộp thu BHXH có thu thuế từ năm 2020 (ảnh: IT)
Dự kiến sát nhập vào năm 2020
Trước đó, Bộ Tài chính đã đã đi vào vận hành Dự thảo Luật Quản lý Thuế (sửa đổi) đang được đưa ra lấy ý kiến góp ý. Theo dự thảo này, từ năm 2020, cơ quan thuế có thể sẽ thực hiện đồng thời thu thuế và thu những khoản BHXH ép buộc của những đơn vị sử dụng lao động. Qua đó, Bộ Tài chính kỳ vọng sẽ hạn chế tối đa hiện trạng chay ỳ, trốn đóng BHXH và hiện trạng 2 sổ lương bổng như giai đoạn này.
Nếu đề xuất trên được thực hiện, Bộ Tài chính phân tách, có thể giảm số lượng tờ khai những đơn vị phai nộp cho cơ quan quản lý. Cụ thể, thay vì phải nộp 2 tờ khai thuế và BHXH cho 2 cơ quan khác nhau, nay chỉ cần nộp 1 tờ khai cho 2 khoản phải nộp.
Đồng thời, có hợp nhất thu thuế và BHXH, mã số thuế của cá nhân có thể dùng làm mã quản lý BHXH, số sổ BHXH, số thẻ bảo hiểm y tế. Điều này có thể giúp đơn giản hóa trong công tác quản lý cũng như khai, nộp thuế và BHXH.
Cùng có đó, do chỉ còn 1 đầu mối thu cả 2 khoản tiền, nên cũng chỉ cần 1 đơn vị thực hiện vận hành thanh kiểm tra đơn vị sử dụng lao động về thực hiện chính sách bán hàng thuế và BHXH.
Cũng theo Bộ Tài chính, nếu thu thuế và BHXH về 1 mối, sẽ cần thời gian để ngành thuế cập nhật nghiệp vụ BHXH, và sắp xếp, tổ chức lại bộ máy của 2 cơ quan và bố trí lại số lượng lao động dôi dư.
Phương án thứ 2 được Bộ Tài chính đưa ra là vẫn giữ quy định hiện hành, tức cơ quan thuế và BHXH vẫn độc lập trong thu những khoản tiền thuế và tiền BHXH. Cơ quan thuế và BHXH phối hợp theo quy chế đã ký giữa 2 đơn vị. Tuy nhiên, dù quy chế phối hợp đã có kết quả nhất định, nhưng chưa đạt mong muốn trong việc thu thuế và BHXH. Điều này do giữa thu thuế và BHXH còn có nhiều sự khác biệt về thời gian khai, nộp, căn cứ lương bổng tính thuế và mức chi trả lương bổng để tính đóng BHXH.
Do đó, căn cứ trên 2 phương án này, Bộ Tài chính đề xuất chọn biện pháp để cơ quan thuế thu cả thuế và những khoản đóng BHXH ép buộc của chủ sử dụng lao động. Nếu phương án này của Bộ Tài chính được thông qua, việc hợp nhất cơ quan thuế và BHXH sẽ được tiến hành từ năm 2020.
Theo ông Mai Đức Chính – Phó Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam (kiêm Phó Chủ tịch Hội đồng Tiền lương bổng Quốc gia) cho biết, lâu nay công ty luôn có 2 sổ lương bổng. Một sổ lương bổng công ty kê khai đóng BHXH rất thấp, chủ yếu tương đương mức lương bổng tối thiểu vùng. Một sổ lương bổng khác công ty thực trả cho người lao động cao hơn rất nhiều, thông qua nhiều loại phụ cấp, hỗ trợ khác nhau. Theo ông Chính, nhiều công ty lợi dụng lương bổng tối thiểu để làm cơ sở tính đóng BHXH. Do đó, nếu tiến tới liên thông cơ quan thuế và BHXH, để thu BHXH theo tiền lương bổng công ty kê khai thuế và căn cứ vào quyết toán kinh phí lao động để khấu trừ thuế của công ty thì công ty sẽ phải đóng BHXH đúng có mức lượng người lao động được hưởng, từ đó chấp dứt câu chuyện “2 sổ lương bổng” như giai đoạn này. |
Tìm hiểu thêm tài liệu dự án canhosunwahpearl.edu.vn
Bài viết liên quan
