(Canhosunwahpearl.edu.vn) TS. Lê Xuân Nghĩa, nguyên Phó chủ tịch Uỷ ban giám sát tài chính quốc gia, ví thuế giá trị tăng lên (GTGT) như vãi thóc cho cả đàn gà, gà to gà lớn gì đều bị cả. Nếu tăng thuế lên 12% thì người nghèo sẽ bị tác động mạnh.
Mới đây, Bộ Tài chính đã yêu cầu nâng mức thuế suất thuế GTGT theo hai phương án. Phương án 1 tăng từ 10% lên 12% kể từ ngày 1.1.2019, phương án 2 là tăng theo công đoạn lên 12% từ ngày 1.1.2019 và 14% từ ngày 1.1.2021. Trong đây, Bộ Tài chính yêu cầu cân nhắc phương án 1 và việc tăng thuế GTGT là thích hợp có thông lệ quốc tế.
Tăng thuế “luỹ thoái” làm người nghèo bị tổn thương
Bình luận về phương án này, nhiều chuyên gia cũng cho rằng tăng thuế “lũy thoái” làm người nghèo bị tổn thương nhiều hơn trong khi lại điều chỉnh thuế lương mà chỉ nhìn thoáng qua đã thấy người nghèo chẳng được giảm tý thuế nào (nghèo thì chẳng có mức lương 19 triệu đồng/tháng).
Một lần nữa “thông lệ quốc tế” lại được đẩy ra tiền tuyến để làm lý do tăng thu. Không có cách thức giảm thất thoát, lãng phí thì tăng thu chính là khuyến khích thất thoát, lãng phí tăng lên.
Nguồn: Huỳnh Thế Du Đại học Fulbright Việt Nam
Ông Nghĩa cho rằng thuế GTGT là thuế gián thu, khiến cho giá cả hàng hóa tăng lên, kinh phí tiêu dùng tăng lên và tác động mạnh đến người nghèo.
“Giống như người nghèo lương được 6 triệu đồng/tháng, thì họ chi tiêu sinh hoạt thiết yếu như ăn, ở, mặc, di chuyển… dao động 4 triệu đồng nên chịu thuế cao. Trong khi người giàu lương 20 triệu đồng/tháng, thì họ cũng chỉ chi từng ấy, phần còn lại họ được tích lũy. Do vậy thuế gián thu có tác dụng điều chỉnh lương, hỗ trợ người nghèo chính xác như thuế trực thu”, ông Nghĩa bình luận.
Cùng quan điểm, ông Vũ Thành Tự Anh, Giám đốc Giám đốc Nghiên cứu của Chương trình Giảng dạy Kinh tế, Đại học Fulbright Việt Nam, hiện là thành viên của tổ giải đáp chính sách phân phối hàng kinh tế của Thủ tướng, khuyến nghị nên cân nhắc việc tăng thuế GTGT lên 12% có 3 lý do.
Thuế GTGT nói chung có tính “lũy thoái”, do vậy sẽ đánh vào người lương thấp nặng nề hơn. Người tiêu dùng, bất kể lương cao hay thấp, đều phải đâyng cộng 1 mức thuế GTGT cho cộng 1 sản phẩm chịu thuế.
“Song do người lương thấp phải dành 1 tỷ trọng lương lớn hơn cho tiêu dùng nên gánh nặng thuế họ phải chịu sẽ chiếm 1 tỷ trọng cao hơn so có lương. Tăng thuế GTGT vì vậy sẽ làm người lương thấp bị tổn thương nhiều hơn. Do vậy khó được đâyn nhận dưới góc độ công bằng”, ông Tự Anh đánh giá.
Nguồn: Huỳnh Thế Du Đại học Fulbright Việt Nam
Không chỉ người nghèo, ông Nghĩa cho rằng việc tăng thuế GTGT lên 12% còn tác động đến công ty, vì đây là loại thuế làm giá cả hàng hoá tăng lên, kinh phí tiêu dùng tăng lên. Giá hàng hoá phân phối cao lên thì người tiêu dùng mua ít đi, khiến cho sức tranh đua của công ty giảm đi.
“Giống như chúng ta phân phối hàng sang Mỹ, đồng USD tăng giá thì hàng ở Mỹ tăng lên, hàng Việt Nam khó tranh đua hàng Mỹ. Xét ở phương diện người tiêu dùng và công ty thì tăng thuế GTGT đều tác động đến cả hai”, ông Nghĩa đánh giá.
Tỷ trọng đâyng góp thuế GTGT chiếm 27,5% tổng thu ngân sách
Ông Nghĩa cho rằng việc tăng thuế GTGT sẽ giúp tăng thu ngân sách, vì hiện tỷ trọng thu thuế GTGT trong ngân sách khá lớn. Nên nếu thu thuế GTGT lên vài % thì tạo ra nguồn thu khá lớn, trong khi chi phi thu thấp.
“Nhưng tăng thu ngân sách bởi thế có đúng hay không thì không ai nói được”, ông Nghia bày tỏ.
Ông Nghĩa đánh giá, thuế TNDN, thuế TNCN tính ra được mức lương thế nào để thu đã khó và thu được cũng khó, vì công ty nhỏ và siêu nhỏ thì chịu thuế khoán.
Nguồn: Vũ Tự Thành Anh, Đại học Fulbright Việt Nam
“Có công ty bảo thấp thì biết là thấp, công ty bảo cao thì biết là cao và chỉ thu bởi thế. Trong khi thuế GTGT đánh 1 nhát là được. Anh phân phối hàng là tính tất, cứ hóa đơn phân phối hàng là thu. Các nước hạn chế thuế gián thu, 1 số nước duy trì và tôi không hiểu vì lý do gì tăng thuế GTGT lên 12%”, ông Nghĩa bình luận.
Theo ông Tự Anh, tỷ trọng đâyng góp của thuế GTGT trong tổng thu ngân sách của Việt Nam hiện đã khá cao, cao hơn hẳn so có các nước EU, là các nước có thuế suất GTGT thuộc nhóm cao nhất địa cầu.
“Với thuế suất GTGT phổ thông giai đoạn này là 10%, GTGT đã chiếm tới 27,5% tổng thu ngân sách của Việt Nam. Trong khi đây, có mức thuế suất phổ thông trung bình cao hơn hẳn (21,3%), GTGT cũng chỉ chiếm trung bình 21,4% tổng thu ngân sách của các nước EU. Điều này cũng ngụ ý rằng, việc tăng thuế suất GTGT không dĩ nhiên cải thiện vai trò của sắc thuế này trong tổng ngân sách”, ông Tự Anh đánh giá.
Nguồn: Vũ Tự Thành Anh, Đại học Fulbright Việt Nam
Quan trọng nhất, theo ông Thành, lý do của nợ công và thâm hụt ngân sách nặng nề ở Việt Nam không phải do thiếu khả năng huy động ngân sách mà chính là do hiệu quả chi ngân sách thấp, trong khi mật độ chi ngân sách hiện đã rất cao, lên tới 28-29% GDP.
“Việc tăng thuế GTGT để tăng thu ngân sách không các không giải quyết được gốc rễ của vấn đề mà còn tạo điều kiện và dung dưỡng cho việc chi ngân sách “vung tay quá trán” hay các dự án nghìn tỷ đắp chiếu và kém hiệu quả”, ông Thành khuyến nghị.
Tìm hiểu thêm tài liệu dự án canhosunwahpearl.edu.vn
Bạn có thể click vào đây để so sánh toàn bộ giá của các căn hộ bình thạnh
Bài viết liên quan
