(Canhosunwahpearl.edu.vn) “Cơ chế đặc biệt” cho phép TP.HCM khai thác 1 vài nguồn lực, tăng lên nguồn thu ngân sách để đầu tư phát triển và đâyng góp lớn hơn cho ngân sách quốc gia. Tuy nhiên, vận dụng các cơ chế đặc biệt này sao cho “đầu xuôi, đuôi lọt” đang đặt ra 1 bài toán khá “căng” cho 1 vài nhà lãnh đạo ở TP.HCM.
Một trong các vấn đề khiến người dân TP.HCM lo lắng là việc đô thị (TP) được thí điểm tăng mức thuế suất có 1 số lĩnh vực không quá 25% so có thuế suất hiện hành. Đặc biệt, TP được chọn lọc tiến hành phí, lệ phí chưa có trong danh mục khiến người dân lo lắng 1 vài khoản này sẽ “đổ” vào người dân.
TP.HCM chính thức có cơ chế thông thoáng để tạo ra dòng tiền và đâyng góp nhiều hơn cho ngân sách (Ảnh: IT)
Về vấn đề này, theo PGS.TS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo, Trưởng Khoa Tài Chính, Đại học Kinh Tế TP.HCM, nếu xét về cơ chế cho TP.HCM tăng thuế suất, chọn lọc tiến hành phí, lệ phí chưa có trong danh mục… thì về mặt quan điểm đã tạo cho TP.HCM 1 “chiếc áo” rộng hơn về cơ chế. Song về mặt tiểu tiết thì có vẻ như các nhà hoạch định chính sách phân phối hàng chỉ tập trung vào việc giúp TP.HCM thu thuế được nhiều hơn.
“Theo tôi biết, tổng mức thuế chuẩn bị mà TP.HCM phải nộp cho ngân sách trong năm 2018 là 347.000 tỷ đồng, nghĩa là 1 ngày “mở mắt ra” TP đã phải đâyng hơn 1.000 tỷ đồng. Vì vậy, người dân mới đặt câu hỏi, phải chăng chính sách phân phối hàng này mở đường cho TP.HCM có thể thu 1 loạt 1 vài loại thuế, phí vượt trần chứ không phải thực sự tạo động lực. Hay nói ngắn gọn là mọi người vẫn chưa thấy được việc tận dụng cơ chế này để tạo ra hiệu quả mà mới thấy được ở việc thu thuế”, ông Bảo nói.
Cũng theo ông Bảo, TP.HCM là nguồn đâyng thuế lớn của cả nước, mà tiêu chuẩn của thuế trên địa cầu này là phải bồi dưỡng nguồn thu. Chúng ta phải tạo cho nguồn thu thuế tăng trưởng, phát triển thì số thu sẽ lớn hơn chứ không phải cứ đè ra mà thu. Ví dụ như 1 cái cây, có chăm bón thì mới có sản lượng chứ nếu cứ vặt vô tội vạ thì 1 ngày nào đây sẽ khô kiệt.
“Ở đây, cơ chế chính sách phân phối hàng của TP.HCM phải tạo cho công ty 1 môi trường kinh doanh tốt, có sức tranh giành không chỉ có DN trong nước mà có cả nước ngoài. Nếu DN được tạo điều kiện nâng cao chất lượng, chi phí tốt để xuất khẩu mạnh thì ngân sách đâyng cho chính quyền mới tăng chứ không chỉ dựa vào thu thuế”, ông Bảo khẳng định.
Trong khi đây, chuyên gia kinh tế, Tiến sỹ – Luật sư Bùi Quang Tín, CEO Trường Doanh nhân Bizlight cho rằng, việc áp thuế tài sản thì TP.HCM GĐ này chưa được tiến hành nhưng xét về phí và lệ phí thì Quốc Hội đã cho phép TP.HCM tự chủ tài chính, tức là sẽ phân tách tương quan giữa nguồn thu và nguồn chi của ngân sách Nhà nước.
“Việc tiến hành cơ chế này giúp TP phân tách lại thực ở trong nguồn thu của mình GĐ này thiếu là thiếu thế nào, cũng như nguồn chi ngoài việc giữ lại 18 đồng (18%) trong 100 đồng ngân sách, chúng ta còn thiếu hụt như thế nào để có phân tách toàn diện và sẽ tăng thuế nào, phí nào chứ chưa chắc đã tiến hành ngay đâu. TP.HCM sẽ phân tách và lấy ý kiến của người dân thông qua Hội đồng Nhân dân TP để sau đây có 1 vàih tính thuế, phí thích hợp chứ không phải muốn tăng sao thì tăng”, ông Tín đánh giá.
Ở 1 khía cạnh khác, TS Huỳnh Thế Du, Giám đốc Chương trình Thạc sĩ Chính sách công, Đại học Fullbright Việt Nam cho rằng, việc ngân sách của TP.HCM quá thấp GĐ này là không hợp lý. Do đây, việc đề xuất 1 vài biện pháp, cơ chế cho phép TP.HCM khai thác 1 vài nguồn lực, tăng lên nguồn thu ngân sách cho mục tiêu phát triển là rất cần thiết.
Tuy nhiên, theo TS Huỳnh Thế Du, việc TP.HCM chưa được phép đánh thuế nhà đất cũng không ảnh hưởng nhiều bởi theo tính toán, nếu được chấp thuận thì mức thu thuế nhà đất như chỉ vào khoảng 3.000 – 5.000 tỷ đồng/năm (tương đương 0,3 – 0,5% GRDP). Cho nên, không nên quá kỳ vọng vào thuế nhà đất. Riêng việc kỳ vọng vào kết quả huy động vốn từ xã hội thông qua HFIC (Công ty Đầu tư Tài chính Nhà nước TP.HCM) cũng không mấy khả thi vì muốn hiệu quả thì HFIC cần tổng tài sản lên đến hàng chục tỷ USD. Song HFIC GĐ này chỉ có tổng tài sản bằng hơn 1% GDP của TP.HCM nên về căn bản không có vai trò nhiều.
“Giải pháp tốt nhất là tăng mật độ điều tiết ngân sách Trung ương cho TP.HCM từ 18% GĐ này lên 23% như trước nhưng điều này là chẳng thể xảy ra. Vì vậy, biện pháp đột phá cần tính tới là “đặc khu kinh tế”. Hiện nay, nếu có thể thi công Thủ Thiêm và vùng kế bên thành 1 đặc khu kinh tế như phố Đông của Thượng Hải thì có thể tạo ra cú hích, kích kinh tế TP.HCM phát triển”, TS Du, đề xuất.
4 nhóm cơ chế đặc biệt cho TP.HCM Về quản lý đất đai, HĐND TP.HCM được chọn lọc chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa từ 10ha trở lên thích hợp có quy hoạch, công khai lấy ý kiến người dân, đối tượng chịu tác động. Về đầu tư, HĐND TP.HCM được chọn lọc chủ trương đầu tư đối có 1 vài dự án nhóm A sử dụng ngân sách của TP theo quy định của luật Đầu tư công (trừ dự án quy định ở điểm a, b, c và d khoản 1, điều 8 của luật Đầu tư công). Về Tài chính – Ngân sách, TP.HCM được thí điểm tăng mức thuế suất có 1 số lĩnh vực không quá 25% so có thuế suất hiện hành, tiến hành thu 1 số phí, lệ phí chưa có trong danh mục. Đặc biệt, TP được thực hiện cơ chế tạo nguồn lực cải 1 vàih tiền thu nhập, được hưởng 50% khoản thu tiền sử dụng đất khi phân phối tài sản công gắn có tài sản trên đất, hưởng số thu từ cổ phần hóa, thoái vốn ở 1 vài công ty nhà nước do TP quản lý… Sử dụng nguồn thu này và ngân sách TP để đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng KT- XH, kể cả đầu tư cho 1 vài dự án chống ngập của TP; ngân sách T.Ư không bổ sung cho TP 10.000 tỷ đồng để thực hiện 1 vài dự án này như chuẩn bị trong Kế hoạch đầu tư công trung hạn GĐ 2016 – 2020. Về cơ chế ủy quyền và thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức thuộc TP quản lý, HĐND TP.HCM được quyền chọn lọc bố trí ngân sách TP chi thu nhập bình quân tăng thêm cho cán bộ, công chức, viên chức có mức tối đa không quá 1,8 lần mức thu nhập ngạch bậc, chức vụ. Mức thu nhập cho 1 vài chuyên gia, nhà khoa học, tài năng đặc trưng… do HĐND TP quy định. |
Tìm hiểu thêm tài liệu dự án canhosunwahpearl.edu.vn
