(Canhosunwahpearl.edu.vn) “Với Nhật Bản, mỗi kế hoạch chính sách bán hàng của họ chỉ được thực hiện trong 5 năm, nhưng Việt Nam có khi cả 40 năm mới thực hiện 1 chính sách bán hàng”, GS. Trần Văn Thọ chia sẻ.
GS. Trần Văn Thọ chia sẻ ở 1 hội thảo thuộc Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2018 (Ảnh: Zing)
Tại hội thảo “Cải thiện năng suất trong bối cảnh công nghiệp hoá” thuộc Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2018 diễn ra sáng 11.1, GS. Trần Văn Thọ, Thành viên Tổ giải đáp Kinh tế của Chính phủ, hiện đang làm việc ở Đại học Waseda (Nhật Bản) đã chia sẻ 1 số bí kíp nhằm giúp Việt Nam thoát bẫy lương trung bình và bắt kịp Lào về năng suất lao động.
Đặc trưng đáng lo ngại của kinh tế Việt Nam
Theo Giáo sư Trần Văn Thọ, nền kinh tế Việt Nam đang có nhiều đặc trưng đáng lo ngại. Lao động dư thừa trong nông nghiệp và khu vực kinh tế cá thể còn rất lớn trong khi lao động trong nông nghiệp còn chiếm mật độ rất lớn 49,5% năm 2010 và 41,6% năm 2016.
Ngoài ra, mật độ vốn đầu tư trong nền kinh tế không thấp nhưng cơ cấu không hiệu quả. Doanh nghiệp nhà nước giữ địa điểm cao và được ưu đãi về vốn, về đất đai. Doanh nghiệp tư nhân nhỏ bé, bất lợi trong phân khúc một vài nhân tố sản xuất như vốn, đất đai. Khu vực kinh tế cá thể còn rất lớn lên tới 32,1% GDP năm 2010 và 30,4% GDP năm 2016.
“Nền kinh tế cũng đang chứng kiến tình cảnh công ty vốn nước ngoài (FDI) chiếm địa điểm lớn nhưng chất lượng FDI còn thấp, ít tác động đến sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng lên cao. Liên kết hàng dọc giữa FDI và công ty trong nước còn quá yếu nên tác động lan tỏa của công nghệ, tri thức kinh doanh đến nền kinh tế còn yếu.
Doanh nghiệp Việt Nam, nhất là tư nhân, diện tích quá nhỏ, năng suất thấp, không có năng lực xuất khẩu và không kết nối được có chuỗi giá trị toàn cầu của một vài công ty đa quốc gia”, GS. Trần Văn Thọ nêu rõ.
Theo GS. Thọ, ông không tìm thấy ở Việt Nam có số liệu thống kê về công nghệ nhập khẩu mỗi năm. Vì vậy, thời gian tới, một vài bộ ngành liên quan nên thống kê công nghệ nhập khẩu du nhập từ nước ngoài vào Việt Nam mỗi năm bao nhiêu, theo ngành gì.
Ông Thọ chia sẻ: “Việt Nam cứ nghĩ tới cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 cao xa mà có các vấn đề dễ làm chúng ta không làm như muốn rút ngắn khoảng một vàih công nghệ có một vài nước, phải nhập khẩu công nghệ nước ngoài về áp dụng vào sản xuất.
Đồng thời, có Nhật Bản, mỗi kế hoạch chính sách bán hàng của họ chỉ được thực hiện trong 5 năm, nhưng Việt Nam có khi cả 40 năm mới thực hiện 1 chính sách bán hàng”.
Năng suất lao động thua xa Lào
Nhìn vào con số thống kê về tốc độ tăng trưởng kinh tế Việt Nam, ông Ngô Văn Tuấn, Phó trưởng Ban Kinh tế trung ương chia sẻ tài liệu, từ khi đổi mới, mở của, tốc độ tăng trưởng đi theo xu hướng giảm dần. Cụ thể, GĐ 2001-2005, tăng trưởng kinh tế trung bình đạt 7,51%, đến 2006 -2010 tốc độ giảm 7,02%, 2011-2015 tốc độ chỉ còn 5,67%. Rõ ràng mô hình tăng trưởng không thích hợp có sự một vàih tân của nền kinh tế.
Ông Tuấn tiếp tục: “Năng suất lao động rõ ràng có vấn đề, căn cứ vào con số thống kê thấy rất buồn. Theo tính toán của Tổng cục Thống kê, năng suất lao động của Việt Nam năm 2016 chỉ bằng 7% của Singapore; 17,6% của Malaysia và 36,5% của Thái Lan. Mỗi lao động của Việt Nam chỉ có năng suất bằng 42,3% của Indonesia; 56,7% của Philippines và độc đáo là chỉ bằng 87,4% năng suất lao động của Lào. Điều đáng lo hơn cả là chênh lệch về năng suất lao động giữa Việt Nam có một vài nước vẫn tiếp tục tăng thêm”.
Năng suất lao động của Việt Nam chỉ bằng 87,4% năng suất lao động của Lào (Ảnh minh họa)
Trước hiện trạng trên, GS. Trần Văn Thọ chia sẻ, so có Nhật Bản vào khoảng 60 năm trước, Việt Nam GĐ này có nhiều điểm tương đồng.
GS. Thọ kể lại: “Thời kỳ đó, Nhật Bản đã vươn lên trở thành 1 nước công nghiệp tiên tiến nhờ tăng năng suất lao động bằng một vàih tăng diện tích công ty và cải tiến công nghệ. Thập niên 50 và 70 của thế kỷ 20, Nhật Bản chủ yếu nhập khẩu công nghệ từ nước ngoài. Đây là 1 biện pháp dễ làm và hiệu quả.
Kinh nghiệm của Nhật Bản trong thời kỳ tăng trưởng ngoạn mục (1955 – 1973) cho thấy Nhật có sự chuyển dịch lao động mạnh mẽ sang lĩnh vực công nghiệp. Trong nội bộ ngành công nghiệp cũng có sự dịch chuyển từ một vài ngành có giá trị tăng thêm thấp như dệt may, da giày sang một vài ngành có giá trị tăng thêm cao như điện tử, xế hộp”.
Từ đó, GS. Trần Văn Thọ đã chia sẻ 1 số biện pháp đối có kinh tế Việt Nam. Theo đó, Việt Nam cần đẩy mạnh công nghiệp hóa theo hướng tiên tiến sẽ lôi kéo lao động dư thừa trong nông nghiệp, sẽ “phá hoại 1 một vàih sáng tạo” khu vực kinh tế cá thể khiến cho năng suất lao động tăng nhanh.
“Công nghiệp hóa không tiến triển, lao động sẽ chuyển sang một vài ngành dịch vụ giá trị thấp”, ông Thọ cảnh báo.
Ngoài ra, Việt Nam cần khuyến khích du nhập công nghệ, kết hợp có phát triển phân khúc vốn sẽ thúc đẩy đầu tư theo hướng một vàih tân công nghệ, tăng năng suất.
Đồng thời, phải một vàih tân chiến lược lôi kéo FDI, công ty trong nước sẽ tham dự vào mạng lưới cung ứng toàn cầu và tăng năng suất qua chuyển giao công nghệ.
Tìm hiểu thêm tài liệu dự án canhosunwahpearl.edu.vn
