Dự thảo Nghị định về hàng hoá, dịch vụ và địa bàn thực hiện độc quyền Nhà nước trong vận hành thương mại vừa được Bộ Công Thương đưa ra, có 20 ngành nghề độc quyền Nhà nước, không cho tư nhân tham dự đầu tư.
Chuyên gia kinh tế: TS Lưu Bích Hồ (trái) và TS Lê Đăng Doanh (phải)
Trong đó, đáng chú tâm có hàng hoá, dịch vụ phục vụ mục đích quốc phòng, quản lý và khai thác đường sắt, xuất bản phẩm…
Theo TS Lê Đăng Doanh, chuyên gia kinh tế, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM): “Thoạt nghe danh sách 20 ngành cấm nhiều người đã muốn đặt câu hỏi vì nguyên nhân gì mà phải cấm và đâu là cơ sở để Nhà nước độc quyền quá nhiều ngành bởi thế”.
Các vấn đề liên quan đến đề xuất cấm 20 ngành nghề tư nhân không được tham dự cần phải giải đáp rõ vì nguyên nhân gì mà, đồng thời cụ thể hóa đến từng ngành hàng, từng chi tiết.
Cần làm rõ vì nguyên nhân gì mà cấm cản quá nhiều
TS Doanh nói: “Hàng hóa, dịch vụ phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh là 1 vài mặt hàng gì? Hiện nay hàng hóa này bao gồm cả quần áo, tư trang của quân nhân, 1 vài nước đã đều đặt hàng ở công ty (DN) ngoại khu làm để cung cấp cho quân đội. Có nhất thiết chúng ta phải độc quyền 1 vài sở hữu này không; liệu DN Nhà nước thì sẽ sản xuất tốt hơn DN tư nhân?”
Cũng về vấn đề này, TS Lưu Bích Hồ, chuyên gia kinh tế, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược Phát triển, Bộ KH&ĐT cho rằng: Những ngành liên quan đến quân đội nhưng cũng là dân dụng, may quân trang, quân dụng là lưỡng dụng, quân trang vẫn có thể đặt hàng tư nhân làm được vì nguyên nhân gì mà cứ phải Nhà nước.
Theo lời ông Hồ, 1 vài nước có 1 vài tập đoàn sản xuất vũ khí tư nhân, Bộ Quốc phòng sau đó đặt hàng. Dĩ nhiên, ở Việt Nam chẳng thể như thế được. Tuy nhiên, may mặc quân tư trang và thiết bị an ninh thì không cần thiết phải cấm, phải độc quyền.
Về lĩnh vực xuất bản, hai vị chuyên gia kinh tế đều phản bác quan điểm đưa lĩnh vực xuất bản vào ngành nghề cấm, cho dù không bao gồm lĩnh vực in và phát hành. Xuất bản giai đoạn này đã có quá nhiều quy định của pháp luật liên quan điều chỉnh từng hành vi, nội dung cụ thể.
Việc đưa xuất bản vào vận hành cấm vô hình cản trở sự tự do tài liệu trong điều kiện tài liệu hoá, cơ chế mở của internet giai đoạn này. Rõ ràng vấn đề này phải được bàn thảo lại và đưa quan điểm từ nhiều phía thay vì chỉ có Bộ Công Thương, Bộ Thông tin và Truyền thông chọn lọc bởi giai đoạn này khá nhiều DN, nhà xuất bản vận hành trong lĩnh vực in ấn, xuất bản là DN trực thuộc 1 vài bộ hoặc ngành dọc nói trên.
Theo TS Lê Đăng Doanh, việc đưa xuất bản vào ngành độc quyền là “rất dở”: “Hoạt động theo phải theo Pháp luật, cần có sự tranh đua. Độc quyền về vấn đề này là trái có tinh thần đổi mới, sáng tạo về kinh tế ở Nghị quyết Hội nghị 5 Trung ương vừa được thông qua tháng 6/2017”.
Đường sắt ì ạch, độc quyền sẽ đi đâu, về đầu?
Một trong 20 ngành nghề độc quyền, cấm kinh doanh khác bị phản đối nhiều là quản lý, khai thác đường sắt quốc gia và đường sắt thành phố. Theo đề xuất của Bộ Công Thương: Quản lý, khai thác hệ thống kết cấu hạ tầng đường sắt quốc gia, đường sắt thành phố do Nhà nước đầu tư.
Tuy nhiên, theo TS Doanh, vấn đề này cực kỳ thiếu logic trong tư duy phát triển. Với thực tế ngành đường sắt như giai đoạn này, độc quyền sẽ dẫn đến đâu? Đường sắt có sự đầu tư lớn, có hệ thống vận tải riêng, chiếm lượng đất đai lớn… song nhiều năm qua vận tải hành khách, hàng hóa của ngành này rất kém tranh đua thậm chí thua hẳn so có đường bộ, đường biển và hàng không.
“Không chỉ bất công, mất sức tranh đua mà độc quyền đường sắt sẽ chẳng thể phát triển và tân tiến hóa ngành này. Tôi yêu cầu cần đưa vấn đề này ra để 1 vài chuyên gia đóng góp ý kiến và cho biết xem là chủ trương này đã tiếp thu, cầu thị tinh thần của Hội nghị 5 Trung ương hay chưa?”, TS Doanh nói.
TS Lưu Bích Hồ bình luận: Đường sắt có 1 vài đoạn đường sắt không hẳn là trục huyết mạch, vì nguyên nhân gì mà lại không cho tư nhân làm? Tại sao đường bộ, đường biển, sân bay cho tư nhân làm BOT hay 1 vài hình thức hợp tác công tư khác (PPP) mà đường sắt lại không?
“Cần cân nhắc thêm, cái nào đích đáng thì độc quyền, ghi rõ cụ thể từng lĩnh vực, ngành hàng cái nào cần cấm chứ chẳng thể ghi chung bởi thế được”, TS Hồ phản bác.
Tôi cho rằng, nếu mở rộng điều kiện cấm chỉ tạo độc quyền, kìm hãm sự phát triển và Nhà nước cũng không thu được lợi ích. Đường sắt đầu tư vì nguyên nhân gì mà lại cấm? Phải giải đáp rõ, liệu 1 mình ngành đường sắt bao năm qua có tân tiến hóa và nâng cao chất lượng dịch vụ này không?
Ông Hồ nói luôn: “Khi nhiều DN tư nhân đang muốn tham dự vào đường sắt nội đô để giảm đầu tư từ ngân sách lại đi cấm, cản, bóp nghẹt ý chí của người ta, điều này rất không nên”.
Tìm hiểu thêm tài liệu dự án canhosunwahpearl.edu.vn
Bạn có thể click vào đó để so sánh toàn bộ giá của 1 vài căn hộ bình thạnh
Bài viết liên quan
