Điểm tên 4 rào cản khiến nông dân khó tiếp cận vốn nông nghiệp CNC

(Canhosunwahpearl.edu.vn) Đầu tư cho nông nghiệp nhìn chung và nông nghiệp công nghệ cao giai đoạn này còn gặp nhiều gặp khó, vướng mắc. Doanh nghiệp, nhất là công ty nhỏ và hộ nông dân rất khó tiếp cận nguồn vốn cho nhu cầu đầu tư.

Nhiều ý kiến yêu cầu mở rộng và nới 1 số nguyên tắc để công ty đầu tư lĩnh vực nông nghiệp tiếp cận được gói tín dụng nông nghiệp công nghệ cao 100 nghìn tỷ.

Đầu tư cho nông nghiệp nhìn chung và nông nghiệp công nghệ cao giai đoạn này còn gặp nhiều gặp khó, vướng mắc. Doanh nghiệp, nhất là công ty nhỏ và hộ nông dân rất khó tiếp cận nguồn vốn cho nhu cầu đầu tư.

Theo báo cáo của ngành ngân hàng, đến cuối tháng 6.2016 tổng dư nợ tín dụng nông nghiệp nông thôn ước đạt 886 nghìn tỷ đồng, chiếm tỷ trọng dao động 18% tổng dư nợ nền kinh tế; gói tín dụng 100.000 tỷ đồng cho vay ứng dụng công nghệ cao đến nay đạt 26.000 tỷ đồng… Như vậy cho thấy mật độ tín dụng cho nông nghiệp và nông nghiệp công nghệ cao ở nước ta còn rất thấp, trong khi dân số, lực lượng lao động, nhu cầu, tiềm năng tài nguyên môi trường xung quanh trong lĩnh vực này rất lớn.

Nguyên nhân của hiện trạng này trước hết do tư duy sản xuất nông nghiệp công nghệ cao thì cần có diện tích lớn, giá trị cao, vì vậy cho vay lĩnh vực này đang có nhiều rào cản: về tài sản bảo đảm, hạn điền đất đai, chính sách phân phối hàng bảo hiểm nông nghiệp, quy hoạch, sử dụng đất của địa phương dễ 1 sốh tân… đặc biệt sản xuất kinh doanh nông nghiệp có thời gian thu hồi vốn dài, rủi ro cao do tùy thuộc lớn vào môi trường xung quanh, phân khúc, tranh đua hội nhập… trong khi công ty nhỏ, vừa, hộ nông dân phần lớn hạn chế về năng lực ngay từ việc lập phương án hay dự án để vay vốn và tổ chức sản xuất kinh doanh…

Ngay sản xuất nông nghiệp bình thường (chưa theo quy trình công nghệ cao), công ty nhỏ, người nông dân đã rất khó tiếp cận nguồn vốn vay ngân hàng. Điển hình như theo quy định Nghị định số 55/2015/NĐ-CP, những cá nhân, tổ chức được vay vốn ngân hàng không cần tài sản thế chấp nhưng bên vay vẫn phải nộp sổ đỏ (giấy chứng nhận quyền sử dụng đất) hoặc giấy xác nhận của UBND xã chưa được cấp sổ đỏ, đất không tranh chấp…

Hiện nay nhiều hộ gia đình chưa được cấp sổ đỏ, nhiều hộ có con cái trưởng thành đã tách hộ nhưng sổ đỏ chưa tách theo hộ, vẫn đứng tên 1 người do vậy nhiều trường hợp 3,4 hộ chung 1 sổ đỏ, khi vay chỉ 1 hộ (cá nhân) được vay đẫn đến thủ tục hành chính rất vướng mắc.

Đối có mô hình Tổ hợp tác, Hợp tác xã đã hình thành nhưng chưa được công nhận hoặc chuyển đổi theo quy định, chưa đủ niềm tin có vốn tín dụng nên chưa tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi theo Nghị định số 55 của Chính phủ; nhiều Hộ sản xuất trang trại mặc dù có giá trị lớn nhưng không được coi là tài sản chắc chắn nếu chưa có sổ đỏ, nên mức cho vay vẫn chỉ tối đa 100 triệu đồng (vay hộ gia đình), trong khi quy định của Nghị định 55 hộ sản xuất trang trại được vay tối đa từ 1-2 tỷ đồng.

Nghị định 55 cũng đã quy định cho vay nông nghiệp công nghệ cao nhưng hầu như công ty nhỏ và hộ nông dân chưa vay được theo ưu đãi này. Vì vậy, công ty nhỏ, hộ nông dân sản xuất kinh doanh tiếp cận có vốn vay bình thường đã khó, tiếp cận có vốn vay nông nghiệp công nghệ cao lại càng gặp khó hơn.

Hai là, Quy định về tiêu chí xác định chương trình, dự án nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch là khi dự án ứng dụng 1 số công nghệ được tích hợp từ thành tựu khoa học và công nghệ tiên tiến, tạo ra sản phẩm có chất lượng, tính năng nổi bật so có 1 số nông sản đang có trên phân khúc, giá trị tăng thêm cao, thân thiện có môi trường… Các dự án này phải được thực hiện trong 1 số vùng hoặc là khu nông nghiệp công nghệ cao được 1 số cơ quan công dụng hoặc địa phương cấp phép và phải có giấy chứng nhận của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Các dự án nông nghiệp sạch phải có Giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm, giấy chứng nhận VietGAP hoặc là 1 số dự án ứng dụng quy trình thực hành sản xuất nông nghiệp tốt cấp quốc gia hoặc quốc tế…

Những tiêu chí này sẽ là cơ sở để cơ quan quản lý giám sát, hỗ trợ về chính sách phân phối hàng và 1 số ngân hàng hỗ trợ vốn vay đầu tư sản xuất… Thông tin đến thời điểm này thì cả nước mới có 25 mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, 1 trong số đó là nuôi gà ở Phú Thọ thì chỉ riêng quy trình việc khử trùng đã phải thực hiện qua 16 bước… Đây là những quy trình, quy định mà khiến cho công ty nhỏ và hộ nông dân rất khó có thể thực hiện được.

Ba là, đại phần lớn hộ sản xuất, hợp tác xã, công ty nhỏ chưa dám đầu tư lớn vào nông nghiệp, do họ chưa tham dự được vào 1 số chuỗi giá trị của những tập đoàn, công ty lớn: Tham gia vào chuỗi cung ứng khu vực và toàn cầu Việt Nam giai đoạn này mới có dao động 21%, trong khi Thái Lan 36% và Malaixia 45%. Vì vậy những rủi ro về phân khúc, sự phá vỡ hợp đồng giữa công ty có nông dân vẫn thường xảy ra, gây tâm lý sợ hãi không dám đầu tư.

Mối quan hệ hợp đồng giữa nông dân và DN chưa đủ ràng buộc trách nhiệm, dù ký hợp đồng nhưng nếu DN mất đi phân khúc, hoặc giá phân khúc đi xuống thì công ty dễ chối bỏ, nông dân không biết phân phối cho ai. Ngược lại giá tăng nông dân lại không muốn phân phối cho DN dễ làm vỡ đơn hàng… Vốn cho nông nghiệp bị mắc kẹt ở đó bởi nguồn gốc chính là phân khúc nông nghiệp không ổn định.

Bốn là, hiện có 1 bộ phận hộ nông dân đã hướng đến làm ăn diện tích lớn, ứng dụng công nghệ cao nhưng còn phần lớn nông dân sản xuất kiểu đại trà, làm theo phong trào, theo phần lớn, trong khi 1 số chính sách phân phối hàng tiên liệu phân khúc yếu, kém, đi sau hoặc không rõ ràng, không được xác định…

Người nông dân không được biết phân khúc cần gì, muốn gì, chỉ biết là sản xuất được và tự phân phối ra phân khúc. Thói quen sản xuất hàng hóa mới chỉ hình thành ở 1 số vùng nông nghiệp nhất định, còn lại phần lớn vẫn theo tập quán, 1 sốh làm truyền thống, có bí kíp cha truyền, con nối, chưa theo biện pháp, kỹ thuật mới, nhất là liên kết, hợp tác sản xuất nông nghiệp hàng hóa lớn theo chuỗi giá trị…

Bài viết liên quan