Để ra được Tuyên bố Đà Nẵng trong Tuần lễ cao cấp APEC vừa qua, các vận hành đàm phán và thương lượng giữa các nền kinh tế vô cộng gặp khó, căng thẳng. Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh tiết lộ các “nút thắt” khó gỡ ở APEC .
Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nói về các “nút thắt” khó gỡ ở APEC
Tại cuộc thảo luận hậu Tuần lễ cao cấp Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) diễn ra từ ngày 6-11.11, Phó Thủ tướng – Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh đã có nhiều chia sẻ mà theo ông là “rút ruột”.
“Nút thắt” quan điểm
Tại APEC, đã có các “nút thắt” khó gỡ về quan điểm của Mỹ, Trung Quốc hay các nước khác trong khu vực kinh tế APEC. Ở đó, có các điểm đồng và các điểm khác nhau, nhưng khác nhau căn bản là hệ thống thương mại đa biên, là tự do thương mại (tự do mở, cân bằng hay có đi có lại), thương mại điện tử, các vấn đề liên quan đến các khía cạnh về tạo thuận lợi cho đầu tư.
“Đó cũng là lí do vì sao Tuyên bố cao cấp và liên Bộ trưởng bị chậm hơn so có kế hoạch, đã phải mất 6 ngày 5 đêm “ròng rã” thương lượng mới ra được văn kiện này” – Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh cho biết.
Theo Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh, lẽ ra Hội nghị liên Bộ trưởng ngày 8/11 khi kết thúc phải thông qua được văn kiện của cấp Bộ trưởng, cũng như trình văn bản lên Hội nghị cao cấp thông qua, thế nhưng đến cuối ngày chưa đạt được.
Trên thực ở, trong chương trình chính thức của Tuần lễ cao cấp APEC, Hội nghị liên Bộ trưởng Ngoại giao – Kinh tế APEC chỉ diễn ra trong buổi sáng ngày 8/11, lịch họp báo quốc tế là chiều cộng ngày nhằm thông báo kết quả Hội nghị liên Bộ trưởng, nhưng cuộc họp báo này phải hoãn lại tới chiều ngày 9/11.
“Chúng tôi phải chọn lọc kéo dài cuộc họp để các cấp thẩm quyền tiếp tục thương lượng. Và dù đã làm việc qua đêm đến hết sáng ngày hôm sau, nhưng quá trình thương lượng vẫn chưa đạt được kết quả. Lí do là quan điểm còn khác rất nhiều về đón nhận thương mại, tự do công bằng hay cân bằng có đi có lại và nhiều vấn đề khác”, Phó Thủ tướng cho biết.
Phó Thủ tướng tài liệu: “Khi chấm dứt cuộc họp liên Bộ trưởng, tôi đã phải đi thảo luận có toàn bộ các đoàn về đón nhận phương án việc tạm thời thông qua nguyên tắc, sẽ có tuyên bố cấp Bộ trưởng và tuyên bố cao cấp, tiếp tục dành thời gian cho các cấp làm việc thêm. Tôi cũng nói rõ, không phải các nước đến đó rồi đi về mà không có tuyên bố của Hội nghị cao cấp, vì vậy đề nghị các nước phải hợp tác, linh hoạt cực kỳ để cộng nhau thi công văn bản”.
Kịch tính vào phút chót
Trong bối cảnh cần phải có phương án, các nước cũng cần phải có tuyên bố hội nghị. Qua quá trình thương lượng và rất nhiều cuộc tham vấn có trưởng đoàn của các nước, cuối cộng đi đến tạm đón nhận thông qua nguyên tắc.
Đêm 10/11 – trước khi diễn ra Hội nghị của lãnh đạo các nền kinh tế, Hội nghị liên Bộ trưởng đã đạt được sự đồng thuận và ra văn bản. Ngôn ngữ trong văn kiện ra mắt được cho là mạnh mẽ hơn của Hội nghị Thượng đỉnh của 20 nền kinh tế danh tiếng địa cầu (G20) diễn ra hồi tháng 7 vừa qua ở Đức.
Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh cho hay, trong bối cảnh giai đoạn này, Tuyên bố Đà Nẵng của lãnh đạo các nền kinh tế APEC là rất quan trọng và mạnh mẽ, cụ thể: “Chúng tôi nhấn mạnh vai trò quan trọng của APEC trong việc ủng hộ 1 hệ thống thương mại đa phương dựa trên quy tắc, tự do, công bằng, mở, minh bạch và bao trùm”. Hay: “Chúng tôi nhắc lại cam đoan không gia tăng bảo hộ đến hết năm 2020, và tái cam đoan chống chủ nghĩa bảo hộ, bao gồm mọi tập quán thương mại không công bằng, và ghi nhận vai trò của các công cụ phòng vệ thương mại hợp pháp”…
Hội nghị các nhà lãnh đạo kinh tế APEC đã thống nhất và ra Tuyên bố Đà Nẵng.
“Riêng các câu này đưa được vào văn kiện đã là rất khác biệt so có tuyên bố của các nước G20, trước đó các nước G20 đã chẳng thể thương lượng được để ra văn kiện có tuyên bố mạnh mẽ như APEC ở Đà Nẵng. Điều này khẳng định rõ, APEC vẫn là nơi thoả thuận cơ chế về vấn đề tự do thương mại, chống chủ nghĩa bảo hộ” – Phó Thủ tướng khẳng định.
Với Hiệp định Đối tác xuyên thái Bình Dương (TPP), đó là hiệp định tự do thương mại có nguyên tắc cao. Phó Thủ tướng thừa nhận, sau khi Mỹ rút khỏi TPP hồi đầu năm, phải tới tháng 5/2017 ở hội nghị ở Việt Nam 11 nước còn lại trong TPP mới chọn lọc tiếp tục thương lượng để đạt được các hiệp định thương mại có nguyên tắc cao.
Theo Phó Thủ tướng, ở Hội nghị cao cấp APEC, các nước, các Bộ trưởng, các nhà đàm phán đã đạt được sự thống nhất căn bản. Tuy nhiên, đến phút chót thì TPP không họp được do thiếu 1 thành viên.
“Theo sáng kiến của Việt Nam, 10 trong nước TPP chọn lọc giao cho các Bộ trưởng tiếp tục họp để có được thoả thuận trong TPP, và cuối cộng đã ra được tuyên bố về TPP” – Phó Thủ tướng nói.
Tìm hiểu thêm tài liệu dự án canhosunwahpearl.edu.vn
Bài viết liên quan
