Sẽ có khoảng 15 – 20 tỷ USD từ thoái vốn và cổ phần hóa DNNN

Theo các chuyên gia kinh tế, trong năm 2017 – 2018 sẽ có dao động 15 – 20 tỷ đô từ thoái vốn và cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước. Đây là các “món ăn ngon” đang được các nhà đầu tư ngoại nhòm ngó, điều này sẽ góp phần kích hoạt các thương vụ giao dịch, sáp nhập (M&A) thời gian tới.

M&A chờ đợi vốn ngoại

Ông Jeffrey Pirie, Phó Tổng giám đốc Deloitte Đông Nam Á, cho hay giai đoạn này Deloitte ở Việt Nam đang “căng mình” để giải đáp các thương vụ M&A. Tuy nhiên, các nguồn hàng được M&A đa số đến từ các doanh nghiệp (DN) dự kiến thoái vốn hoặc sẽ cổ phần hóa. Điều này cho thấy, “khẩu vị” của các nhà đầu tư ngoại đòi hỏi rất cao.

Theo đấy, ông Jeffrey Pirie cho rằng, M&A có thể sẽ tạo nên câu chuyện thành công cho Việt Nam. Bởi 28 năm bí kíp trong lĩnh vực M&A, ông cảm thấy tổng giá trị các thương vụ M&A khu vực Đông Nam Á dao động 115 tỷ USD. Dĩ nhiên, con số này có thể cao hơn vì nhiều tài liệu các thương vụ chưa ra mắt. Riêng ở Việt Nam, con số này là 5,8 tỷ USD trong 2016.

“Con số này dù khá nhỏ so có tổng giá trị các thương vụ ở Đông Nam Á nhưng so có dân số cũng như GDP Việt Nam, đấy là con số cực kỳ ấn tượng. Và đảm bảo sẽ có sự cách tân về giá trị cũng như số lượng các thương vụ M&A trong thời gian tới”, ông Jeffrey Pirie khẳng định.

Đại diện này cũng khẳng định, càng nhiều thương vụ M&A thì càng tốt cho nền kinh tế Việt Nam. “Đây đảm bảo là chất xúc tác, nhân tố quan trọng cho sự cách tân càng ngày càng quan trọng cho Việt Nam”, ông Jeffrey Pirie chia sẻ.

Tuy nhiên, từ đầu năm 2017 trở lại đấy, các thương vụ M&A có phần hơi trầm lắng. Đánh giá vấn đề này, đại diện Deloitte ở Việt Nam cho biết lý do vốn ngoại vẫn đang chờ đợi các “món ăn ngon” đến từ các DN nhà nước đang dự kiến thoái vốn và cổ phần hóa. Điều này rõ ràng, phân khúc M&A hoàn toàn đang tùy thuộc vào vốn ngoại.

Có thể thấy, năm 2016, khi phân khúc M&A ở Việt Nam đạt được con số kỷ lục về giá trị (5,8 tỷ USD, mức cao nhất từ trước tới nay và tăng trưởng 11,92% so có năm 2015), thì các thương vụ tham gia từ nhà đầu tư ngoại chiếm tới 77% tổng giá trị.

Do đấy, phân khúc M&A chỉ bùng nổ khi có các nguồn hàng chất lượng được tung ra. Có bởi thế, nền kinh tế Việt Nam mới thực sự có sự đột phá và phát triển mạnh.

“Khẩu vị đắt hàng” của nhà đầu tư ngoại

Theo tiên đoán, sắp tới sẽ có nhiều nguồn hàng “bom tấn” sẽ được thoái vốn và cổ phần hóa, theo đấy phân khúc M&A sẽ chứng kiến nhiều thương vụ khủng. Đó là nguồn hàng đến từ Tổng doanh nghiệp Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) khi mới đấy, đơn vị này ra mắt phân phối tiếp cổ phần Vinamilk, dù số lượng chào phân phối đợt này chỉ 48,3 triệu cổ phần.

Với Sabeco và Habeco, sắp tới hai đơn vị này sẽ thoái vốn nhưng chỉ các đối tác, doanh nghiệp có vốn hàng chục ngàn tỷ đồng mới có thể mua. Điều này đang làm các nhà đầu tư ngoại “thèm khát” và mong muốn trở thành đối tác chiến lược. Trong đấy, có nhiều tên tuổi sáng giá như Carlsberg, Breweries A/S, Carlton & United Breweries (CBU), VBL…

Theo đại diện Deloitte ở Việt Nam, các nhà đầu tư ngoại có nhiều lợi thế hơn trong việc đưa ra các chọn lọc đầu tư so có các doanh nghiệp Việt Nam. Hơn nữa, các doanh nghiệp đa quốc gia và các quỹ đầu tư có rất nhiều bí kíp trong đầu tư thông qua M&A. Chính vì vậy, M&A luôn là 1 kênh đầu tư quan trọng đến từ nhà đầu tư nước ngoài, hơn là đầu tư trực tiếp.

Hiện nay, các ngành hàng được các nhà đầu tư ngoại “ngắm” đến ở phân khúc M&A chủ yếu là hàng tiêu dùng nhanh, phân phối lẻ, nhựa, bao bì, nhà đất, du lịch, logistic… Trong đấy, các nhà đầu tư châu Á mong muốn tận hưởng nhiều “món ăn” sinh lời hơn cả.

Cụ thể, nhà đầu tư đến từ Nhật Bản và Hàn Quốc có lĩnh vực đầu tư trải rộng, bao trùm các ngành khác nhau, từ hàng tiêu dùng, dịch vụ tài chính, kết cấu hạ tầng đến chăm sóc sức khỏe… Các nhà đầu tư mới từ Thái Lan tập trung nhiều vào lĩnh vực phân phối, phân phối lẻ, sản xuất chất liệu thi công và hóa chất.

Mỗi nhà đầu tư đều có “khẩu vị” riêng trong việc chọn lọc hợp tác đầu tư và cộng nhau phát triển, mở rộng phân khúc, nâng cao năng lực sản xuất, giá trị doanh nghiệp… Tuy nhiên, cũng có nhiều nhà đầu tư có mục đích thôn tính đối thủ tranh giành; hay 1 số quỹ đầu tư có thiên hướng đầu tư tài chính nhằm giao dịch để thu lời trong thời gian ngắn…

Dù vậy, ở bất kỳ hình thức đầu tư nào, ông Jeffrey Pirie cho rằng Việt Nam có 3 việc cần làm để phân khúc M&A bùng nổ. Một là, Việt Nam cần thực thi đầy đủ các gì đã cam đoan, không bảo hộ và đừng làm nản lòng các nhà đầu tư. Hai là, Việt Nam cần cắt giảm các quy định, các doanh nghiệp cần IPO nhiều hơn và dù đã lên sàn hay chưa, việc minh bạch các tài liệu cần được chú trọng và tích cực Bên cạnh đấy. Ba là, cần chú tâm đến các lĩnh vực đang được chú tâm mạnh như tiêu dùng và công nghiệp. Đây cũng là lĩnh vực mà tầng lớp trung lưu đang tập trung.

Thêm vào đấy, thời gian tới, không chỉ doanh nghiệp nhà nước mà còn doanh nghiệp tư nhân cũng sẽ là đối tượng cho các thương M&A, kể cả có các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Bài viết liên quan